Trầm cảm khi mang thai ảnh hưởng đến thai kỳ như thế nào?

Trầm cảm là một rối loạn tâm lý tác động trực tiếp đến cảm xúc. Đối với phụ nữ mang thai, tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần và thể chất của người mẹ mà còn tác động đến sự phát triển của thai nhi.

Tham khảo thêm: Cách giúp mẹ bầu hạn chế bị chuột rút khi mang thai

Trong suốt thai kỳ, cơ thể người phụ nữ phải trải qua nhiều thay đổi lớn cùng áp lực tâm lý, từ đó làm tăng nguy cơ mắc trầm cảm, thậm chí dẫn đến trầm cảm sau sinh ở một số trường hợp.

Dù không phải ai mang thai cũng gặp phải vấn đề này, nhưng việc nhận biết sớm các dấu hiệu trầm cảm để có biện pháp hỗ trợ và điều trị kịp thời là điều vô cùng cần thiết, giúp bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và bé.

1. Triệu chứng trầm cảm khi mang thai

Trầm cảm trong thai kỳ, hay còn gọi là trầm cảm quanh sinh, bao gồm cả giai đoạn trước và sau sinh. Đây là tình trạng phổ biến hơn nhiều người vẫn nghĩ, ước tính có khoảng 10–20% phụ nữ mang thai gặp phải.

Nguyên nhân thường xuất phát từ sự biến động hormone, những khó chịu về thể chất trong thai kỳ và áp lực tâm lý khi chuẩn bị làm mẹ. Tất cả những yếu tố này có thể kết hợp lại, làm tăng nguy cơ trầm cảm ở thai phụ.

Có nhiều yếu tố có thể làm tăng nguy cơ trầm cảm trong thai kỳ. Việc nhận biết sớm những dấu hiệu là rất quan trọng để kịp thời tìm kiếm sự hỗ trợ. Một số triệu chứng thường gặp gồm:

Cảm giác buồn bã, chán nản kéo dài;
Không còn hứng thú với những hoạt động từng mang lại niềm vui;
Thay đổi bất thường về ăn uống hoặc cân nặng;
Luôn cảm thấy mệt mỏi, thiếu năng lượng.
Khó suy nghĩ, khó tập trung hoặc khó đưa ra quyết định;

Khó suy nghĩ, khó tập trung hoặc khó đưa ra quyết định;
Cảm giác vô giá trị, tội lỗi hoặc tuyệt vọng;
Rối loạn giấc ngủ;
Thường xuyên xuất hiện ý nghĩ về cái chết hoặc tự tử.

Nếu thai phụ từng bị trầm cảm trước đây, các triệu chứng có thể tái phát. Khi những dấu hiệu này kéo dài hơn hai tuần hoặc trở nên nghiêm trọng hơn trong thai kỳ, cần đến gặp bác sĩ ngay để được thăm khám và hỗ trợ, nhằm tránh nguy cơ kéo dài sau sinh.

2. Trầm cảm khi mang thai ảnh hưởng tới mẹ và bé thế nào?

Đối với người mẹ, trầm cảm có thể mang đến nhiều hệ lụy:

Nguy cơ sức khỏe thể chất: Làm tăng khả năng mắc các biến chứng như đái tháo đường thai kỳ, tiền sản giật hoặc sinh non.
Gia tăng căng thẳng: Người mẹ khó chăm sóc bản thân, ít tuân thủ chỉ định y tế, dễ rối loạn giấc ngủ, ăn uống kém, từ đó ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của cả mẹ và bé.
Suy giảm sự gắn kết: Trầm cảm khiến thai phụ dễ bị cô lập về mặt cảm xúc, cản trở kết nối với em bé và ảnh hưởng đến quan hệ trong gia đình.

Không chỉ gây hại cho mẹ, trầm cảm còn ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của thai nhi. Nhiều nghiên cứu cho thấy tâm trạng lo âu, căng thẳng của thai phụ có thể làm tăng hormone stress. Những hormone này đi qua bánh nhau, khiến thai nhi cũng chịu tác động, dẫn đến nguy cơ chậm phát triển trong tử cung và tăng khả năng mẹ bị tiền sản giật.

Theo ThS.BS. Lê Võ Minh Hương (Bệnh viện Từ Dũ), những biến đổi tiêu cực về tâm lý trong thai kỳ có thể làm giảm lượng máu nuôi thai, gây ra các hậu quả xấu cho sức khỏe cả mẹ và bé.

Trầm cảm khi mang thai là một vấn đề nghiêm trọng nhưng hoàn toàn có thể được can thiệp nếu phát hiện sớm. Việc nhận biết triệu chứng, hiểu rõ tác động và tìm kiếm sự hỗ trợ từ gia đình cũng như bác sĩ là điều vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và con.

Trầm cảm trong thai kỳ không chỉ ảnh hưởng đến tâm lý người mẹ mà còn có thể gây ra những hệ lụy nghiêm trọng cho thai nhi và trẻ sơ sinh. Vì vậy, thai phụ cần chủ động tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia y tế, tham gia các nhóm chia sẻ, kết nối với bạn bè và người thân để vượt qua giai đoạn khó khăn này.

ThS.BS. Lê Võ Minh Hương cho biết: Gia đình đóng vai trò then chốt trong việc hỗ trợ tâm lý cho phụ nữ mang thai. Đây là giai đoạn cơ thể và tinh thần người phụ nữ có nhiều biến động, khiến họ khó tự kiểm soát cảm xúc. Sự quan tâm, đồng hành của người thân sẽ giúp ích rất nhiều.

Lời khuyên cho một thai kỳ khỏe mạnh:

Giữ tinh thần tích cực, duy trì lối sống lành mạnh.
Ăn uống đủ chất, nghỉ ngơi hợp lý, ngủ đủ giấc.
Tập luyện nhẹ nhàng, thường xuyên vận động để cải thiện sức khỏe thể chất và tinh thần.
Khám thai định kỳ, trao đổi cởi mở với bác sĩ về những khó khăn đang gặp phải.
Tham gia các lớp tiền sản và câu lạc bộ dành cho mẹ bầu để chuẩn bị tốt hơn cho quá trình mang thai, sinh nở và chăm sóc con.