Việc xử lý tình huống một cách bình tĩnh, giải thích rõ ràng và khoa học sẽ giúp trẻ hiểu biết hơn, giảm bớt lo lắng, và phát triển tâm lý vững vàng hơn. Những nguyên tắc này không chỉ giúp trẻ vâng lời mà còn thúc đẩy sự tự tin và trí tuệ của bé.
Câu chuyện của phụ huynh.
Khi chị Minh cầm thìa thuốc xiro giảm sốt để đút cho con, bé Sumo – vốn ghét uống thuốc – lại oằn mình, làm thuốc đổ xuống sàn. Chị Minh tức giận bế con vào phòng, tắt đèn và đóng cửa lại. Sumo, vốn sợ bóng tối, lập tức hét lên và khóc nức nở, đập cửa trong vô vọng, miệng không ngừng kêu: “Mẹ ơi, con xin lỗi mẹ… Mẹ ơi, con xin lỗi mẹ!”
– Bé Xơ Mít trở về từ trường, bật nhạc ầm ĩ trong khi anh Tuấn đang vội vã hoàn thành bản vẽ để giao cho khách vào ngày mai. Bực bội, anh hét lên: “Tắt ngay, tắt ngay, bố sắp phát điên rồi!” Bé Xơ Mít, đang nhảy nhót vui vẻ, bỗng tái mét mặt, cuống cuồng chạy xuống tắt công tắc loa.
-Chị Hoa tức giận vì bé Tít cứ về nhà là vội vã sà vào bàn bốc thức ăn mà không rửa tay như chị đã dặn. Chị dọa: “Nếu không chịu rửa tay, bụng con sẽ đầy vi khuẩn.” Bé Tít ngơ ngác hỏi lại mẹ: “Vi khuẩn là gì hả mẹ?” Chị Hoa trả lời: “Là con sâu ăn thịt người đó.” Một lần, khi chị Hoa vừa đi làm về, thấy con khóc mà bà nội dỗ mãi không nín, chị ôm bé vào lòng và hỏi nguyên nhân. Bé Tít hoảng hốt nói: “Con vừa ăn bim bim mà chưa kịp rửa tay. Có con sâu ăn thịt người trong bụng con rồi.”
Để giáo dục con cái ngoan ngoãn và vâng lời, nhiều bậc phụ huynh thường sử dụng các hình phạt và lời nói răn đe nhằm điều chỉnh hành vi của trẻ từ khi còn nhỏ. Tuy nhiên, thực tế cho thấy rằng những biện pháp “trừng phạt” này có thể gây tổn thương đến tâm hồn non nớt của trẻ và để lại những hệ lụy tiêu cực đối với tâm lý của chúng.
Tham khảo thêm: Dạy con hay phạt con: yêu thương khi có thể, nhìn con để sửa mình.
Gần đây, chị Minh thường xuyên bị đánh thức giữa đêm bởi tiếng khóc của bé Sumo, mỗi lần mơ ngủ dậy lại kêu gào: “Mẹ ơi, đừng bỏ con một mình, con sợ ma lắm!”. Mỗi khi tắm xong và chưa kịp bật đèn phòng ngủ, bé lại cuống cuồng chạy đến ôm chầm lấy chân chị. Bé ngày càng bám chặt bố mẹ và trở nên nhút nhát hơn.
Chiều nay, khi anh Tuấn đón con về, cô giáo phản ánh rằng Xơ Mít gần đây thường ngồi một mình, ngại giao tiếp với các bạn và dễ bị giật mình khi cô nhắc nhở. Thái độ sợ hãi của bé khiến cô giáo lo lắng. Anh Tuấn cảm thấy lòng mình nặng trĩu, nghĩ về những lúc mình đã to tiếng với con.
Bé Tít Mít của chị Hoa cũng đang bị ám ảnh bởi những nỗi sợ hãi như những con sâu có nanh vuốt và miệng rộng ăn thịt mà bé nhìn thấy trên tivi. Bé thường xuyên cảm thấy bất an, ngại khám phá và vui chơi vì sợ “sâu vi khuẩn”. Dù người thân đã giải thích nhiều lần, bé vẫn hoài nghi và tin rằng những con sâu có thể gây nguy hiểm. Chị Hoa đã quên rằng trí tưởng tượng của bé còn rất mong manh và dễ bị ảnh hưởng bởi những hình ảnh và câu chuyện không thực tế. Trẻ em có thể sợ ma quỷ dưới gầm giường, sợ ông ba bị, bóng tối, khủng long, hoặc thậm chí cả cô giáo khi bé không muốn đến lớp. Việc bắt con đứng trong bóng tối, phản ứng thái quá với con, hoặc dọa con nhiều lần có thể gây ra những ám ảnh kéo dài, ảnh hưởng đến trẻ ngay cả khi trưởng thành.
Làm cách nào để con không “khiếp sợ”?
1. Các bậc phụ huynh nên tránh việc dọa nạt khi dạy con, vì điều này có thể gây chấn thương tâm lý và ảnh hưởng lâu dài đến sự phát triển tâm sinh lý của trẻ. Nếu con phạm lỗi, hãy bình tĩnh và phạt con một cách nhẹ nhàng, đồng thời hiểu rõ suy nghĩ của con. Khi trẻ cảm thấy thoải mái và được thấu hiểu, chúng sẽ ngoan ngoãn và vâng lời bạn một cách tự nhiên.
2. Bố mẹ nên chia sẻ sự thật với trẻ một cách chân thành và tình cảm. Khi bé hiểu được hoàn cảnh và lý do từ sự chia sẻ của bạn, bé có thể phản ứng một cách phù hợp. Nhiều bà mẹ đã nhận thấy rằng con của họ trở nên rất “người lớn” khi biết bố mẹ đang chăm sóc ông ốm trong bệnh viện; bé thường trở nên ngoan ngoãn và giúp đỡ hơn, không còn quấy khóc hay đòi hỏi như trước.
3. Tuyệt đối không nên “hù dọa” con thái quá, vì điều này sẽ khiến trẻ cảm thấy sợ hãi và lo lắng. Thay vào đó, hãy giải thích những thắc mắc của con một cách nghiêm túc, dễ hiểu và khoa học. Khi trẻ hiểu biết hơn về các vấn đề, chúng sẽ giảm bớt sự sợ hãi không cần thiết và có những trải nghiệm tích cực, giúp trẻ trở nên tự tin và thông minh hơn.
Tham khảo thêm: Xử lý sao khi con không nghe lời là đứa trẻ “trái tính trái nết”
Việc dạy dỗ trẻ em là một nhiệm vụ đầy thử thách và đòi hỏi sự tinh tế trong cách tiếp cận. Để giáo dục con cái hiệu quả và xây dựng một mối quan hệ tích cực, các bậc phụ huynh cần tránh những phương pháp tiêu cực như dọa nạt, đồng thời cần có sự chia sẻ và giải thích chân thành. Việc xử lý tình huống một cách bình tĩnh, giải thích rõ ràng và khoa học sẽ giúp trẻ hiểu biết hơn, giảm bớt lo lắng, và phát triển tâm lý vững vàng hơn. Những nguyên tắc này không chỉ giúp trẻ vâng lời mà còn thúc đẩy sự tự tin và trí tuệ của bé.
Tham khảo thêm: “Giáo dục không la mắng” Cuốn sách dạy trẻ mầm non thế kỷ 21
Cha mẹ yêu con.com ” kiến thức nuôi dạy giáo dục trẻ, phát triển toàn diện cho con”.
