Mỗi đứa trẻ đều có những đặc điểm và nhu cầu riêng biệt, và quá trình nuôi dạy chúng cũng vì thế mà không giống nhau. Một số trẻ dễ nuôi, trong khi những trẻ khác lại đòi hỏi nhiều sự chú ý và chăm sóc hơn. Tuy nhiên, bất kể tính cách hay nhu cầu của trẻ như thế nào, tình yêu thương và sự quan tâm của cha mẹ luôn là yếu tố quan trọng nhất để giúp trẻ phát triển tốt nhất.
Tham khảo thêm: Mẹo “nắn” đứa trẻ không nghe lời.
Một người mẹ gần đây đã tự hào chia sẻ về con của mình. Cô kể rằng từ khi sinh ra cho đến nay, con đã học lớp 6 mà chưa bao giờ khiến cô phải lo lắng:
- Khi mới hai tháng tuổi, con đã không cần bú đêm, giúp cô có thể ngủ suốt đêm ngon lành.
- Khi biết đi, con không đòi bế, và từ hai tuổi đã bắt đầu leo núi.
- Con ăn uống rất tốt, không kén chọn, ăn uống điều độ và hiếm khi phải đến bệnh viện.
- Đi học, con luôn tự giác làm bài tập, có trí nhớ tốt, thuộc từ mới và thơ rất nhanh. Con cũng có chính kiến riêng, khả năng đồng cảm cao và luôn là một cậu bé ấm áp thực sự.
Theo quan niệm của một số người lớn tuổi, đặc biệt là những người có chút “mê tín”, quả thật có những đứa trẻ được cho là “dễ nuôi” và “khó nuôi”. Những đứa trẻ “dễ nuôi” thường có tính cách ngoan ngoãn, ít đòi hỏi, dễ dàng thích nghi với môi trường xung quanh và ít gây rắc rối cho cha mẹ. Chúng thường không quấy khóc, ít ốm đau và có thể tự chơi mà không cần sự chăm sóc quá nhiều từ người lớn. Trái lại, trẻ “khó nuôi” lại thường xuyên đòi hỏi sự chú ý, dễ quấy khóc, có thể kén ăn, hay mắc bệnh và khiến cha mẹ phải vất vả hơn trong việc chăm sóc.
Tuy nhiên, từ góc độ khoa học và tâm lý, việc phân loại trẻ thành “dễ nuôi” hay “khó nuôi” có thể không hoàn toàn chính xác, vì tính cách của mỗi đứa trẻ có sự khác biệt rất lớn và chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như di truyền, môi trường sống, sự chăm sóc của cha mẹ, và giai đoạn phát triển. Một đứa trẻ có thể có những giai đoạn “khó nuôi” trong một số thời điểm nhất định (như lúc mọc răng hay đang học các kỹ năng mới), nhưng sau đó lại trở nên ngoan ngoãn và dễ chịu hơn.
Vì vậy, không thể khẳng định chắc chắn rằng có hai kiểu trẻ như vậy, mà thực tế là mỗi đứa trẻ đều có những đặc điểm và tính cách riêng biệt, đôi khi thay đổi theo thời gian và các yếu tố ảnh hưởng xung quanh.
Khoa học giải thích ra sao?
Tiến sĩ William Sears, bác sĩ Nhi khoa nổi tiếng người Mỹ, trong cuốn sách The Baby Book của mình đã phát triển lý thuyết về “trẻ có nhu cầu cao” (high-needs children) và “trẻ có nhu cầu thấp” (low-needs children), nhằm giúp cha mẹ hiểu rằng mỗi đứa trẻ có những yêu cầu khác nhau đối với sự chăm sóc và nuôi dưỡng.
Trẻ có nhu cầu cao (High-Needs Children): Những trẻ này thường đòi hỏi sự chú ý và chăm sóc đặc biệt, với các yêu cầu lớn hơn trong giai đoạn sơ sinh và thời thơ ấu. Chúng có thể gặp khó khăn trong việc ngủ, khó tự dỗ mình, và cần sự chăm sóc liên tục từ cha mẹ. Tiến sĩ Sears giải thích rằng những trẻ này có nhu cầu cao do cấu trúc cơ thể và cảm xúc của chúng yêu cầu sự quan tâm đặc biệt và phản ứng nhanh chóng từ người nuôi dưỡng. Ông nhấn mạnh rằng đây không phải là những trẻ “đòi nợ”, mà chỉ là những đứa trẻ cần sự chú ý và chăm sóc nhiều hơn.
Trẻ có nhu cầu thấp (Low-Needs Children): Những trẻ này thường ít đòi hỏi sự chăm sóc, có thể tự dỗ mình, ngủ dễ dàng và không cần nhiều sự chú ý từ cha mẹ. Tiến sĩ Sears miêu tả những trẻ này là dễ nuôi, ít làm phiền và không có nhiều yêu cầu về mặt thể chất lẫn cảm xúc.
Quan trọng là cách nuôi dạy của cha mẹ
Khái niệm “trẻ dễ” và “trẻ khó” thường được sử dụng như một cách ẩn dụ để phản ánh sự khác biệt trong quá trình nuôi dạy và trải nghiệm của cha mẹ với con cái. Những thuật ngữ này thể hiện cảm giác của cha mẹ về việc con cái có thể dễ dàng hay khó khăn khi lớn lên, và có thể cần nhiều sự chăm sóc, quan tâm hơn, thậm chí đôi khi khiến cha mẹ lo lắng.
Một số cha mẹ có thể cảm thấy con cái của họ là một món quà và dễ dàng nuôi dạy, trong khi một số khác lại xem việc nuôi dạy con là một thử thách lớn.
Tuy nhiên, tất cả trẻ em đều xứng đáng được yêu thương và trân trọng vì chính bản thân chúng, bất kể hành trình làm cha mẹ có suôn sẻ hay khó khăn đến đâu. Mỗi đứa trẻ đều có một tính cách và con đường phát triển riêng biệt, và tình yêu thương từ cha mẹ chính là yếu tố quan trọng nhất giúp trẻ trở thành người tốt, biết yêu thương và biết ơn.
Dù là “trẻ khó” hay “trẻ dễ”, thực chất đó chỉ là sự phản ánh tính cách và nhu cầu riêng biệt của mỗi đứa trẻ. Tuy nhiên, tính cách của trẻ không phải là cố định, mà có thể thay đổi theo môi trường sống và phương pháp giáo dục của cha mẹ.
Đối với những đứa trẻ “khó” (có nhu cầu cao), cha mẹ cần kiên nhẫn, dành nhiều tình yêu thương và sự quan tâm để trẻ cảm thấy an toàn và được chăm sóc đầy đủ.
Còn đối với những đứa trẻ “dễ” (có nhu cầu thấp), mặc dù trẻ ít đòi hỏi, cha mẹ cũng cần chú ý đáp ứng những nhu cầu của con, vì điều này không có nghĩa là chúng không cần sự quan tâm.
Quan trọng hơn cả, cha mẹ cần tập trung vào việc giáo dục nhân cách, dạy con trung thực, có trách nhiệm, tự lập và biết ơn. Hãy giúp con phát triển thành một người tốt, biết yêu thương và sống có ích cho xã hội.
Tham khảo thêm: 4 đặc điểm chung của đứa trẻ thành công sau 10 năm
Dù mỗi đứa trẻ có những nhu cầu và tính cách khác nhau, điều quan trọng là cha mẹ luôn dành tình yêu thương, sự quan tâm và kiên nhẫn để giúp con phát triển toàn diện. Bằng cách giáo dục nhân cách và khuyến khích những giá trị tốt đẹp, cha mẹ sẽ giúp trẻ trở thành những người biết yêu thương, sống có trách nhiệm và có ích cho cộng đồng.
