Overthinking là hành động hoặc thói quen của việc suy nghĩ về một vấn đề, tình huống hay sự kiện một cách quá mức và không cần thiết.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ Vương Nguyễn Toàn Thiện, Giám đốc chuyên môn Trung tâm tham vấn và trị liệu tâm lý Lumos.
1/ Nguyên nhân
Có nhiều lý do dẫn đến tình trạng overthinking, bao gồm:
– Cảm giác căng thẳng và lo lắng liên tục, phát sinh từ những khó khăn tâm lý cá nhân, thường khiến người ta suy nghĩ quá mức về các tình huống tiêu cực và những kịch bản xấu trong tương lai.
– Thiếu tự tin và sự tự ti có thể khiến người ta cảm thấy nghi ngờ và tự đặt câu hỏi về bản thân và các quyết định của mình, thúc đẩy họ vào trạng thái overthinking.
– Sự sợ hãi và mong muốn kiểm soát tình huống có thể dẫn đến việc overthinking, khi người ta cố gắng dự đoán và chuẩn bị cho mọi khả năng có thể xảy ra.
– Khả năng phân tích quá mức cũng có thể là một yếu tố khiến người ta rơi vào overthinking, đặc biệt là những người có nhu cầu cao về sự hiểu biết và phân tích chi tiết.
– Môi trường xung quanh, bao gồm áp lực công việc, các quan hệ xã hội phức tạp, và những sự kiện khó khăn cũng có thể gia tăng tình trạng overthinking.
Ngoài ra, nếu không có cách để xử lý và giải tỏa stress một cách hiệu quả, overthinking có thể trở thành một thói quen. Tóm lại, nguyên nhân của overthinking đa dạng, từ các đặc điểm tâm lý cá nhân đến môi trường xung quanh và cách mà mỗi người tự quản lý và điều chỉnh bản thân.
Tham khảo thêm: 3 Quy luật cuộc sống giúp bạn vượt khó, vững tin trên đường đời.
2/ Triệu chứng, biểu hiện
– Những người bị ảnh hưởng bởi overthinking thường có thói quen phân tích, suy nghĩ và lo lắng về những chi tiết nhỏ một cách cực đoan, làm cho vấn đề ban đầu trở nên phức tạp hơn nó thực sự là.
– Overthinking thường đi đôi với sự lo lắng, căng thẳng và thiếu khả năng giải quyết vấn đề một cách hiệu quả.
– Những người có xu hướng overthinking thường không thể thoát khỏi chuỗi suy nghĩ tiêu cực hoặc không cần thiết, và đôi khi họ không thể kiểm soát được sự hoang mang và căng thẳng mà những suy nghĩ này gây ra. Kết quả có thể làm giảm khả năng tập trung, gây stress và ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý chung.
Tham khảo thêm: 3 cách sống có nguyên tắc của người trưởng thành
3/ Ảnh hưởng
Tình trạng overthinking có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cả bản thân người bệnh và những người xung quanh, bao gồm:
Đối với bản thân người bệnh
- Stress và lo lắng: Overthinking thường đi kèm với cảm giác căng thẳng và lo lắng liên tục về các vấn đề, dẫn đến mức độ stress tăng cao. Điều này có thể gây ra các triệu chứng như đau đầu, rối loạn tiêu hóa, hay giảm chất lượng giấc ngủ.
- Mất ngủ và suy giảm sức khỏe: Việc suy nghĩ quá mức có thể gây mất ngủ hoặc các vấn đề về sức khỏe do stress kéo dài.
- Suy giảm khả năng tập trung và ra quyết định: Overthinking làm giảm khả năng tập trung vào công việc hiệu quả và gây khó khăn trong việc ra quyết định, vì người bị ảnh hưởng không thể ngừng suy nghĩ và phân tích.
- Giảm năng suất và tự tin: Vì mất nhiều thời gian và năng lượng cho việc suy nghĩ không cần thiết, người bị overthinking có thể có hiệu suất làm việc thấp hơn và cảm thấy thiếu tự tin trong công việc và cuộc sống.
- Cảm giác cô đơn và cách biệt: Overthinking có thể làm cho người bệnh cảm thấy cô đơn vì họ rơi vào vòng xoáy suy nghĩ và không chia sẻ được với người khác về những gì họ đang trải qua.
Đối với người xung quanh
- Tăng cường sự căng thẳng và khó chịu: Những người xung quanh người bị ảnh hưởng bởi overthinking có thể cảm thấy căng thẳng và khó chịu do sự lo lắng và suy nghĩ tiêu cực thường xuyên của người bệnh.
- Sự bất lực và không hiểu biết: Người thân và bạn bè của người bệnh có thể cảm thấy bất lực vì không biết cách giúp đỡ và hỗ trợ hiệu quả khi người bệnh rơi vào trạng thái overthinking.
- Sự mất mát kết nối và giao tiếp: Overthinking có thể dẫn đến mất mát kết nối với người xung quanh do người bệnh không tập trung vào giao tiếp và duy trì mối quan hệ.
4/ Cách điều trị và cải thiện
Overthinking là một vấn đề phức tạp có thể được điều trị và cải thiện thông qua các phương pháp sau:
Chánh niệm – Tỉnh thức (Mindfulness): Đây là một kỹ thuật tập trung vào hiện tại một cách chấp nhận và không đánh giá. Mindfulness giúp người có overthinking nhận ra và ngừng lại khi họ bắt đầu suy nghĩ quá mức về quá khứ hoặc tương lai. Các kỹ thuật như hít thở chậm, chú ý đến cảm giác cơ thể và tập trung vào các hoạt động hàng ngày có thể giúp làm giảm suy nghĩ quá mức.
Học cách quản lý stress: Việc học các kỹ năng quản lý stress như thể dục, yoga, kỹ thuật thư giãn cơ thể hoặc các kỹ năng giải tỏa stress khác có thể giúp giảm bớt sự căng thẳng và lo lắng, từ đó làm giảm sự xuất hiện của overthinking.
Cải thiện kỹ năng giải quyết vấn đề: Phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề để có thể xử lý các tình huống một cách hiệu quả hơn có thể giúp giảm đi sự bối rối và lo lắng khi đối mặt với những thử thách và vấn đề.
Điều chỉnh thói quen suy nghĩ: Hãy học cách nhận biết và điều chỉnh các suy nghĩ tiêu cực hoặc không cần thiết. Điều này có thể bao gồm việc phân biệt giữa những suy nghĩ mang tính xây dựng và những suy nghĩ dẫn đến lo lắng không cần thiết.
Thay đổi môi trường và thói quen sử dụng công nghệ: Giảm thiểu thời gian sử dụng các thiết bị điện tử và mạng xã hội, đặc biệt là vào buổi tối trước khi đi ngủ, để làm giảm bớt các yếu tố kích thích gây ra overthinking.
Tập trung vào các hoạt động tích cực và thú vị: Tích cực tham gia vào các hoạt động mà bạn yêu thích như thể thao, nghệ thuật, đọc sách, hoặc gặp gỡ bạn bè để giảm bớt suy nghĩ tiêu cực và tăng cường cảm giác hạnh phúc.
Như vậy, việc điều chỉnh và giảm thiểu overthinking là một quá trình đòi hỏi sự tỉnh táo và các kỹ năng tự quản lý. Bằng cách áp dụng chánh niệm (mindfulness), học cách quản lý stress, và tập trung vào các hoạt động tích cực, chúng ta có thể giúp giảm bớt sự căng thẳng và lo lắng, từ đó cải thiện được chất lượng cuộc sống và sức khỏe tâm lý. Hơn nữa, việc thay đổi môi trường và thói quen sử dụng công nghệ cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hạn chế các yếu tố gây ra overthinking. Bằng cách kết hợp những cách tiếp cận này, chúng ta có thể xây dựng một cơ sở vững chắc để đối phó hiệu quả với overthinking và tăng cường trải nghiệm cuộc sống tích cực hơn.
Khám Phá
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |