Chuẩn bị cho việc mang thai có thể không hề đơn giản. Phụ nữ thường lo lắng về sức khỏe, chế độ ăn uống, thuốc men, tập thể dục, sinh nở và trách nhiệm sau khi em bé chào đời. Chính vì vậy, các bậc cha mẹ thường khuyên bạn cần chuẩn bị cả về thể chất và tinh thần trước khi quyết định lập gia đình.
Khi đã lập gia đình, nhiều người bắt đầu nghĩ đến việc tạo ra một thiên thần bé nhỏ. Để thực hiện điều đó, việc chuẩn bị trước khi mang thai để đảm bảo sức khỏe cho cả vợ và chồng là rất quan trọng. Đây là một trong những băn khoăn phổ biến của các cặp vợ chồng trẻ. Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này những việc cần làm trước khi mang thai để chuẩn bị tốt nhất cho sự chào đón thiên thần nhỏ của bạn.
Tham khảo thêm: Những lời khuyên bổ ích cho “Lần đầu làm cha mẹ”
1/ Lập lịch kiểm tra sức khỏe trước khi mang thai:
Mẹ nên lên lịch hẹn với bác sĩ sản phụ khoa để kiểm tra sức khỏe sinh sản trước khi mang thai. Bác sĩ sẽ xem xét tiền sử bệnh tật cá nhân và gia đình, các loại thuốc hoặc chất bổ sung mà mẹ đang sử dụng, và có thể khuyên mẹ ngừng dùng những loại thuốc hoặc chất bổ sung có thể ảnh hưởng đến thai kỳ.
Bác sĩ cũng sẽ thảo luận về chế độ ăn uống, tập thể dục, giảm cân, tiêm chủng, và các thói quen không lành mạnh như hút thuốc, uống rượu và lạm dụng ma túy. Nếu mẹ có bất kỳ bệnh lý như tiểu đường, hen suyễn, hoặc huyết áp cao, bác sĩ có thể đề nghị gặp chuyên gia để kiểm soát các tình trạng này trước khi mang thai. Nếu mẹ chưa kiểm tra sức khỏe trong năm qua, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm khung chậu và pap smear để phát hiện các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Tham khảo thêm: 10 tuần khủng hoảng của trẻ sơ sinh là gì, cha mẹ vượt qua thế nào?
2/ Tìm hiểu về tiền sử bệnh tật gia đình (của mẹ và bố):
Việc tìm hiểu tiền sử bệnh tật của cả vợ và chồng là rất quan trọng trước khi mang thai. Điều này giúp xác định bất kỳ rối loạn di truyền hoặc vấn đề sức khỏe liên quan, từ đó thực hiện các biện pháp giảm thiểu nguy cơ cho trẻ sơ sinh.
Bác sĩ có thể yêu cầu cả hai vợ chồng làm xét nghiệm sàng lọc di truyền nếu có nghi ngờ về các bệnh lý di truyền như bệnh hồng cầu lưỡi liềm, xơ nang (cystic fibrosis),… Nếu mẹ hoặc bố mang bất kỳ chứng rối loạn di truyền nào, có nguy cơ ảnh hưởng đến tình trạng của bé. Xét nghiệm có thể được thực hiện qua mẫu nước bọt hoặc máu.
3/ Từ bỏ rượu, thuốc lá và ma túy:
Nếu bạn hoặc đối tác của bạn đang hút thuốc, uống rượu, hoặc sử dụng ma túy, hãy ngừng ngay lập tức. Thuốc lá và ma túy có thể dẫn đến sinh non, sảy thai, và làm giảm cân nặng khi sinh của trẻ. Một số loại thuốc có thể vẫn còn trong máu ngay cả sau khi đã ngừng sử dụng. Hút thuốc lá cũng giảm lượng tinh dịch và tinh trùng ở nam giới, ảnh hưởng đến khả năng thụ thai. Mẹ cũng nên tránh uống rượu vì nó có thể gây ra nhiều tác hại, bao gồm nguy cơ khuyết tật cho thai nhi.
4/ Tránh nhiễm trùng:
Để ngăn ngừa nhiễm trùng, mẹ có thể thực hiện các biện pháp sau:
Rửa tay thường xuyên, đặc biệt khi nấu ăn. Đảm bảo thực phẩm được bảo quản ở nhiệt độ tủ lạnh từ 2 đến 4ºC và tủ đông ở -18ºC.
Tránh ăn gia cầm và cá sống hoặc nấu chưa chín, cũng như phô mai và các sản phẩm bơ sữa chưa khử trùng. Những thực phẩm này có thể mang vi khuẩn gây bệnh listeriosis, làm tăng nguy cơ sảy thai và tử vong.
Tránh nước ép chưa khử trùng vì nó có thể chứa vi khuẩn như E.coli hoặc salmonella.
Mang bao tay khi làm vườn hoặc đổ rác để tránh nhiễm trùng như toxoplasmosis.
Tiêm phòng cúm, thủy đậu, rubella, uốn ván trước khi mang thai để ngăn ngừa các bệnh có thể ảnh hưởng đến sức khỏe thai nhi.
5/ Hạn chế lượng caffeine:
Mặc dù có nhiều tranh luận về việc tiêu thụ caffeine trước khi mang thai, các chuyên gia khuyến cáo phụ nữ nên giảm hoặc tránh caffeine. Một số nghiên cứu cho thấy quá nhiều caffeine có thể làm giảm khả năng sinh sản. Mẹ nên hạn chế lượng caffeine dưới 200mg mỗi ngày, tương đương với một tách cà phê.
6/ Sống trong môi trường an toàn:
Nếu bạn tiếp xúc với các chất phóng xạ hoặc hóa chất tại nơi làm việc hoặc ở nơi khác, điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng thụ thai và có thể gây ra dị tật hoặc sảy thai. Cũng cần cẩn thận với các sản phẩm như chất tẩy rửa, dung môi hữu cơ, và thuốc trừ sâu. Tham khảo ý kiến bác sĩ để tìm cách giảm thiểu rủi ro từ các yếu tố này.
7/ Chăm sóc sức khỏe tinh thần của mẹ
Khi chuẩn bị mang thai, mẹ cần duy trì trạng thái tâm lý tích cực. Tâm trạng hạnh phúc có thể ảnh hưởng tích cực đến khả năng thụ thai. Nếu mẹ cảm thấy lo lắng, buồn, căng thẳng, hoặc chán nản, hãy trò chuyện với bạn bè, người thân hoặc đối tác. Tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên viên tư vấn tâm lý nếu cần thiết để thảo luận về cảm xúc và tìm giải pháp điều trị phù hợp. Yoga và thiền cũng có thể giúp mẹ giảm căng thẳng và lo âu.
8/ Khám răng miệng
Kiểm tra sức khỏe răng miệng trước khi mang thai là rất quan trọng. Sự thay đổi nội tiết trong thai kỳ có thể làm tăng nguy cơ các vấn đề nha khoa, như viêm lợi do nồng độ progesterone và estrogen cao. Mẹ nên đến nha sĩ kiểm tra ít nhất mỗi sáu tháng hoặc theo lịch hẹn khi cần.
9/ Chế độ tập thể dục
Nếu mẹ đã có thói quen tập thể dục đều đặn, đó là điều tuyệt vời! Nếu chưa, hãy bắt đầu. Tập thể dục đều đặn giúp mẹ khỏe mạnh, giảm căng thẳng, chuẩn bị cơ thể cho thai kỳ và làm cho việc mang thai trở nên dễ dàng hơn. Mẹ có thể thử các bài tập như yoga, aerobics hoặc bơi lội để tăng cường sự linh hoạt. Nếu không có thời gian cho những hoạt động này, hãy xem xét đi bộ ít nhất 30 phút mỗi ngày. Những hành động nhỏ như đi cầu thang thay vì dùng thang máy cũng sẽ có lợi.
10/ Duy trì trọng lượng lý tưởng
Có trọng lượng lý tưởng, theo chỉ số BMI, có thể giúp mẹ dễ dàng thụ thai hơn. Phụ nữ có chỉ số BMI cao có nguy cơ gặp biến chứng trong thai kỳ, trong khi những người có BMI thấp có thể sinh con nhẹ cân. Tập thể dục đều đặn và ăn uống hợp lý là cách tốt để duy trì trọng lượng lý tưởng. Nếu cần, bác sĩ dinh dưỡng có thể hỗ trợ mẹ với kiến thức về dinh dưỡng và phương pháp tập luyện phù hợp.
11/ Lưu ý khi chọn cá
Nếu mẹ thích ăn cá, hãy cẩn thận với các loại cá có thể chứa thủy ngân, như cá mập, cá kiếm, hoặc cá ngừ đại dương. Mặc dù cá cung cấp axit béo omega-3, protein và các chất dinh dưỡng khác, nhưng thủy ngân có thể gây hại cho cả mẹ và thai nhi. Chọn cá từ nguồn đáng tin cậy và đảm bảo an toàn thực phẩm.
12/ Kiểm tra tài chính
Mang thai và nuôi con có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tài chính gia đình. Trước khi mang thai, hãy lên kế hoạch tài chính, bảo hiểm và chi tiêu trước và sau sinh. Kiểm tra xem bệnh viện dự kiến sinh có nằm trong danh sách bảo hiểm không và chi phí cụ thể ra sao. Nếu chưa có bảo hiểm y tế, hãy tìm hiểu về các chương trình bảo hiểm gia đình tại địa phương.
13/ Ngừng thuốc tránh thai
Khi quyết định có thai, mẹ nên ngừng sử dụng thuốc tránh thai từ 1 đến 3 tháng trước khi bắt đầu. Việc này giúp cơ thể mẹ điều chỉnh lại chu kỳ tự nhiên và tăng khả năng mang thai một cách an toàn.
14/ Theo dõi chu kỳ rụng trứng
Để xác định thời điểm rụng trứng, mẹ có thể lập biểu đồ theo dõi nhiệt độ cơ thể và thay đổi chất nhờn cổ tử cung. Theo dõi các dấu hiệu này trong vài tháng sẽ giúp mẹ nhận biết thời điểm rụng trứng trong mỗi chu kỳ. Mẹ cũng có thể sử dụng các test nhanh báo rụng trứng có sẵn trên thị trường để xác định thời điểm chính xác. Quan hệ tình dục vào thời điểm trứng rụng sẽ tăng cơ hội thụ thai.
15/ Cải thiện khẩu phần dinh dưỡng
Mẹ nên tập trung vào chế độ ăn uống bổ dưỡng để cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho thai kỳ khỏe mạnh. Một chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng cho cả mẹ và đối tác sẽ tăng cơ hội thụ thai và đảm bảo sức khỏe cho cả hai.
Mẹ nên tham khảo thêm: Mẹ bầu dùng bao nhiêu năng lượng khi mang thai? có cần phải ” ăn cho 2 người “?
16/ Bắt đầu dùng axit folic:
Axit folic rất quan trọng vì nó giúp giảm nguy cơ dị tật bẩm sinh như nứt đốt sống ở thai nhi. Bác sĩ thường khuyên mẹ bổ sung axit folic ít nhất một tháng trước khi mang thai. Theo khuyến nghị của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), mẹ nên uống khoảng 400mcg axit folic mỗi ngày. Các thực phẩm như bánh mì, ngũ cốc và sữa dành cho bà bầu là nguồn cung cấp axit folic tốt.
17/ Xem xét sự sẵn sàng của cả 2 bên gia đình khi cần thiết.
Trước khi lên kế hoạch mang thai, mẹ và bố nên tự hỏi mình đã thực sự sẵn sàng cho việc sinh con chưa. Một số câu hỏi quan trọng cần cân nhắc bao gồm:
Cả hai có cùng mong muốn có con không?
Có những yêu cầu đặc biệt nào về con không? (như muốn sinh con ở nước ngoài, sinh con gái hay trai, hoặc sinh vào thời điểm đặc biệt?)
Cả hai đã chuẩn bị tinh thần cho sự thay đổi về thời gian và tài chính khi có con chưa?
Nếu có sự khác biệt về tôn giáo trong gia đình, hai bạn có thống nhất được cách nuôi dạy con không?
Nhìn chung, những vấn đề này không phải quá khó khăn để giải quyết, chỉ cần vợ chồng bạn có sự hiểu biết và kỷ luật cần thiết để chăm sóc bản thân cũng như đứa trẻ.
Chúc mẹ có một hành trình thụ thai, mang thai và làm cha mẹ đầy hạnh phúc và khỏe mạnh. Nếu mẹ có kế hoạch mang thai hoặc bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảoý kiến của các bác sĩ để nhận thêm tư vấn và hỗ trợ.
