Trước khi trẻ tròn 6 tuổi vào lớp 1, cha mẹ nên rèn luyện cho con một số thói quen học tập tốt, tạo nền tảng vững chắc cho tương lai. Thực tế, niềm yêu thích học tập cần được cha mẹ chủ động nuôi dưỡng từ sớm.
Vậy làm sao để phát triển thói quen học tập tích cực ở trẻ? Cha mẹ có thể thực hiện 4 điều khi con ở độ tuổi từ 2-6. Nếu làm được điều này, về sau sẽ ít phải lo lắng về kết quả học tập của con ở các cấp bậc cao hơn.
Tham khảo thêm: Quy tắc nuôi dạy con hiệu quả “phần cứng rắn, 3 phần cưng chiều”
1/ Cho trẻ vừa học vừa chơi
Nhiều người cho rằng trẻ chỉ bắt đầu học khi vào tiểu học.
Tuy nhiên, thực tế là trẻ đã học hỏi từ khi mới chào đời. Chúng học cách đi, cách nói, cách quan sát biểu cảm của người lớn và khám phá các loại đồ chơi khác nhau.
Về bản chất, không có sự khác biệt lớn giữa việc học này và những gì trẻ sẽ học sau khi vào tiểu học. Chỉ có sự khác biệt về phương thức học:
Ví dụ, trước 6 tuổi, trẻ học qua việc chơi. Sau 6 tuổi, trẻ bắt đầu học qua đọc và viết.
Khi học cách kiểm soát cơ thể, trẻ thường thích chơi các trò như chạy và rượt đuổi.
– Khi muốn học cách làm việc nhóm, trẻ thường chơi trò trốn tìm với bạn bè.
– Khi muốn khám phá các khái niệm như hình dạng, màu sắc, hay cấu trúc, trẻ sẽ tìm đến những trò chơi như lego, xếp hình, hay giải câu đố.
– Khi tò mò về khoa học tự nhiên, trẻ sẽ quan sát động vật, nhặt lá rụng hoặc đọc sách tranh.
Mặc dù có vẻ như trẻ chỉ đang vui chơi hàng ngày, nhưng thực tế là chúng đang học tập và sử dụng trí óc không ngừng nghỉ! Để rèn luyện tính siêng năng, cha mẹ có thể khuyến khích trẻ vừa học vừa chơi. Đồng thời, hãy tạo điều kiện cho trẻ tiếp xúc với nhiều loại đồ chơi thực hành khác nhau như nước, cát, bong bóng và thiên nhiên.
Điều cha mẹ cần lưu ý là nên hạn chế cho trẻ chơi các thiết bị điện tử như điện thoại di động hay máy tính bảng, vì những trò chơi này dễ khiến trẻ mất tập trung.
2/ Hãy coi trọng sự tò mò của trẻ
Niềm yêu thích học tập bắt nguồn từ sự tò mò về những điều chưa biết. Ở độ tuổi 3-4, hầu hết trẻ em sẽ trải qua một giai đoạn luôn đặt câu hỏi “tại sao.”
Nếu cha mẹ có thể nghiêm túc lắng nghe và giải đáp các câu hỏi của trẻ, giai đoạn “tại sao” này có thể kéo dài đến khi trẻ vào lớp 1 tiểu học.
Chính khao khát khám phá và tìm hiểu sẽ khiến việc học trở nên thú vị. Ngược lại, nếu cha mẹ phản ứng một cách hời hợt, thiếu kiên nhẫn trước những câu hỏi của trẻ, mong muốn tìm hiểu của trẻ sẽ dần suy giảm.
Thay vì tập trung vào học tập, trẻ có thể dễ dàng chuyển sang tìm kiếm sự phấn khích và hài lòng từ các trò chơi di động và video ngắn, điều này khiến việc học tập trở nên khó khăn hơn.
Trong giai đoạn từ 2-6 tuổi, khi trẻ đặt câu hỏi, cha mẹ nên tạm dừng công việc đang làm, nghiêm túc nhìn vào trẻ và khen ngợi rằng câu hỏi rất thú vị, thậm chí cha mẹ cũng chưa từng nghĩ đến. Sau đó, cha mẹ có thể tận dụng kiến thức của mình để trả lời, hoặc cùng trẻ tìm hiểu thêm thông tin.
Đây cũng là cơ hội tuyệt vời để chọn những cuốn sách phù hợp giúp trẻ thỏa mãn trí tò mò.
Khi cha mẹ coi trọng mọi câu hỏi của trẻ, trẻ sẽ hiểu rằng việc đặt câu hỏi là điều tích cực và sẽ tiếp tục duy trì quá trình học tập gồm “tư duy – tìm câu trả lời – đọc tài liệu – hiểu.”
3/ Phát triển thói quen dạy con đọc sách sớm vào lớp 1
Chúng ta đều biết rằng việc đọc sách giúp trẻ trở nên thông minh và gia tăng kiến thức. Tuy nhiên, để nuôi dưỡng niềm yêu thích đọc sách ở trẻ, vai trò của người hướng dẫn – chính là cha mẹ – rất quan trọng.
Khi trẻ còn nhỏ, điều quý giá nhất là có cha mẹ đồng hành. Những khoảnh khắc này có thể diễn ra qua nhiều hoạt động khác nhau như chơi thể thao, chăm sóc thú cưng, nấu ăn, và đặc biệt là đọc sách. Khi trẻ thấy cha mẹ say mê đọc sách, trẻ sẽ tự nhiên muốn tham gia và hình thành thói quen này từ sớm.
Hình ảnh cha mẹ ngồi bên cạnh, cùng đọc những câu chuyện thú vị không chỉ tạo cho trẻ cảm giác ấm áp và thân thuộc, mà còn giúp phát triển ngôn ngữ, trí tưởng tượng và khả năng tập trung. Dần dần, việc đọc sách sẽ trở thành thói quen tự nhiên và được yêu thích.
Cha mẹ nên thường xuyên đưa trẻ đến thư viện hoặc hiệu sách để lựa chọn những cuốn sách yêu thích. Sau đó, hãy thiết lập thói quen đọc sách cùng con vào một thời gian và địa điểm cố định hàng ngày.
Sự kiên trì đóng vai trò quan trọng trong quá trình này. Khi trẻ bước vào tiểu học và có khả năng đọc viết tốt hơn, trẻ sẽ chủ động tự đọc mà không cần cha mẹ giám sát.
4/ Thái độ bình tĩnh học tập
Việc nuôi dưỡng một đứa trẻ yêu thích học tập là điều khó khăn, nhưng việc làm mất đi niềm đam mê này lại dễ dàng hơn nhiều. Khi cha mẹ thúc ép, đặt ra yêu cầu quá cao hoặc trách phạt trẻ khi chúng không đạt được thành tích như mong muốn, điều đó vô tình tạo ra áp lực lớn lên tâm lý của trẻ. Những áp lực này dễ dẫn đến lo lắng, chán nản và làm mất đi hứng thú học tập vốn có của trẻ.
Nhiều phụ huynh hiện nay mong muốn con mình nhận biết từ mới và làm toán giỏi từ khi còn nhỏ, điều này không sai, nhưng cần cẩn trọng. Trẻ em rất nhạy cảm, nếu cha mẹ chỉ tập trung vào kết quả học tập mà không quan tâm đến cảm xúc của trẻ, dễ khiến trẻ phản kháng và phát sinh cảm giác ghét việc học. Khi trẻ coi học tập là một nghĩa vụ thay vì một hoạt động thú vị và bổ ích, chúng sẽ dần xa lánh sách vở và kiến thức.
Thay vào đó, cha mẹ nên giữ tâm lý bình tĩnh, không quá phấn khích khi trẻ học tốt và cũng không thất vọng khi trẻ chưa đạt yêu cầu. Điều này sẽ giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn trong quá trình học. Việc thể hiện sự đồng hành, khuyến khích trẻ khám phá và tự tìm tòi kiến thức mới sẽ giúp trẻ xây dựng lòng tự tin và niềm yêu thích học tập lâu dài.
Tham khảo thêm: Xem người Mỹ dạy học sinh qua chuyện “Cô bé lọ lem” như thế nào.
Để nuôi dưỡng niềm yêu thích học tập ở trẻ, cha mẹ cần tạo ra một môi trường hỗ trợ, nơi trẻ có thể tự do khám phá và đặt câu hỏi. Sự đồng hành của cha mẹ, cùng với việc duy trì tâm lý bình tĩnh và khuyến khích trẻ, sẽ giúp trẻ cảm thấy thoải mái và hứng thú với việc học. Thay vì chỉ tập trung vào kết quả, hãy cùng trẻ trải nghiệm quá trình học tập như một hành trình thú vị và bổ ích. Khi trẻ được nuôi dưỡng trong tình yêu thương và sự khích lệ, niềm đam mê học tập sẽ tự nhiên phát triển và bền vững theo thời gian.
