Chuyển từ háo hức sang hối hận sau khi nghỉ việc làm công ăn lương để chuyển sang freelancer, giờ H. muốn quay lại làm fulltime thì CV của anh cũng không còn hấp dẫn đối với các nhà tuyển dụng.
Trong những năm gần đây, đặc biệt là sau đại dịch Covid-19, việc làm freelance đã trở thành một xu hướng phổ biến ở Việt Nam, đặc biệt được các bạn trẻ quan tâm. Freelance, có thể hiểu đơn giản là làm việc tự do, đã tồn tại trong nền kinh tế của nhiều quốc gia từ lâu.
Công việc freelance mang lại nhiều lợi ích như có thể tự do lựa chọn công việc yêu thích, linh hoạt về thời gian làm việc, không cần phải giao tiếp trực tiếp, tránh được các rủi ro từ môi trường làm việc công sở, khả năng kiếm tiền không giới hạn, cũng như tự quyết định lịch nghỉ làm theo ý muốn.
Tuy nhiên, làm việc freelance không phải lúc nào cũng dễ dàng và thành công như mọi người nghĩ. Đối diện với thực tế khó khăn sau khi chuyển từ công việc ổn định sang làm việc tự do, độc giả H.H chia sẻ rằng anh đã nghỉ việc từ tháng 6/2021 và đến nay đã trải qua gần 2 năm.
Ảo tưởng vì làm freelance, nam thanh niên thất vọng khi tiền tiêu hết mà công việc lại bấp bênh
Trước đó, anh có mức lương khoảng hơn 20 triệu đồng, và công ty tăng lương định kỳ hai năm một lần. Nếu tiếp tục ở công ty cũ, lương của anh H. cuối năm nay có thể đạt gần 30 triệu đồng.
Sau khi chịu ảnh hưởng của những thành tích và lời khen ngợi về sự tự do, thu nhập cao và quản lý tài chính linh hoạt từ bạn bè, anh H. quyết định nghỉ việc để làm việc tại nhà với mức thu nhập không ổn định, cùng với tâm lý không có kỷ luật về công việc, thường xuyên thay đổi do không có sự cam kết.
“Hiện tại tôi đã tiêu hết số tiền tích góp trong mấy năm làm việc trước đây, trong khi kỹ năng của tôi đã giảm sút sau hai năm ở nhà. Bản CV của tôi cũng không còn gây ấn tượng với nhà tuyển dụng nữa. Nếu muốn xin việc lại, tôi chỉ có thể kiếm được công việc với mức lương từ 10 đến 20 triệu một tháng, và tôi cũng phải cạnh tranh với những người trẻ tuổi”, anh H. chia sẻ cảm xúc của mình.
Bắt đầu làm việc freelance vào cuối năm 2018, P. lúc đó rất kỳ vọng vào mức thu nhập có thể đạt được để ổn định cuộc sống. Nhưng thực tế, cô nhanh chóng nhận ra rằng mình không thể đạt được giá đề ra do sự ép giá từ khách hàng, cùng với việc không có mối quan hệ và thương hiệu cá nhân để cạnh tranh với những freelancer khác.
Sau một thời gian cố gắng, giữa năm 2019, P. buộc phải tạm dừng hoạt động freelance để quay trở lại làm việc fulltime. Sau đó, cô quay trở lại vào giữa năm 2021, khi đã tự tin hơn về quy trình làm việc, tài nguyên, và mối quan hệ trong lĩnh vực.
Hiện tại, P. đang điều hành một nhóm gồm 5 người chuyên về nội dung và thiết kế, đảm nhận khối lượng công việc tương đương với 10 cá nhân khác. Cô gái 25 tuổi không phải là người duy nhất trải qua thất bại khi làm việc freelance. Theo cô, đây là trải nghiệm mà hầu hết mọi người đều phải đối mặt khi bước vào lĩnh vực này vì mặc dù tiềm năng lớn nhưng cũng đầy thách thức.
Đồng quan điểm, G. chia sẻ những trải lòng của mình. Làm việc freelance, bạn phải đạt được mức giá 20 USD mỗi giờ trở lên mới có ý nghĩa. Nhưng để đạt được điều này, bạn cần thật sự là một chuyên gia trong lĩnh vực của mình. Vì đơn giản, khách hàng có thể tìm thấy các đơn vị cung cấp dịch vụ khác thay vì tìm freelancer.
Nếu họ đã chọn bạn, đó chứng tỏ bạn có năng lực. Nhiều bạn trẻ ở Việt Nam vẫn chưa nhận ra điều này, chấp nhận nhiều dự án mặc dù khả năng hạn chế, không quản lý thời gian cũng như không dành thời gian để nâng cấp kỹ năng.
Kết quả là có những freelancer làm công việc mãi mà không nâng cao trình độ, chấp nhận giá rẻ (vì chỉ có thế)… Điều này không phải làm freelancer đích thực.
Vì vậy, G. khuyên các bạn trẻ nếu kỹ năng vẫn còn hạn chế, thì tốt nhất vẫn làm việc full-time với lương cố định, không nên quá tự tin khi chuyển sang làm freelancer.
Freelance cho bạn sự tự do về thời gian nhưng chưa chắc đã cho bạn tự do tài chính
7 sai lầm khi mới bắt đầu làm freelance
Những sai lầm là không thể tránh khỏi khi mới bước vào con đường freelancer, tuy nhiên khi nhận biết được các sai sót phổ biến sau đây, bạn sẽ có thể hạn chế đến mức thấp nhất.
Bắt đầu mà không có đủ tiền tiết kiệm
Hầu hết các chuyên gia tài chính sẽ khuyên bạn nên dành ra từ 3 đến 6 tháng tiết kiệm chi phí sinh hoạt để tạo quỹ khẩn cấp, ngay cả khi bạn chưa có ý định bắt đầu công việc freelance. Đặc biệt nếu bạn đang chuẩn bị tự mình khởi nghiệp, bạn sẽ cần một khoản tiền dự phòng.
Nếu hiện tại bạn làm việc freelance và chưa có kế hoạch tuyển dụng nhân viên, bạn sẽ không cần lo lắng về việc trả lương hoặc thuê văn phòng (nếu có nhu cầu). Thay vào đó, bạn cần tập trung vào việc duy trì thiết bị máy tính của mình, chuẩn bị đầy đủ các công cụ cần thiết, và có một không gian làm việc chuyên nghiệp.
Mặc dù chiếc máy tính đã sử dụng được 4 năm và bàn làm việc thoải mái có thể phù hợp cho công việc freelance không đều đặn, nhưng nó có thể trở nên không thích hợp khi bạn nhận nhiều dự án ổn định hơn. Hãy dự đoán trước các chi phí có thể tăng lên trong vài tháng đầu và lên kế hoạch để quản lý chúng.
Công việc freelance được biết đến với lợi thế là có thể làm việc tự do và áp dụng cho mọi ngành nghề, từ viết nội dung, kế toán, cho đến việc tuyển dụng nhân viên kinh doanh online.
Tuy nhiên, lợi thế này cũng là nguyên nhân khiến không ít người mắc phải những sai lầm khi mới bắt đầu công việc. Thay vì thiết kế một kế hoạch làm việc có hệ thống, họ thường chờ đợi cảm hứng hoặc làm việc theo những khung giờ không nhất quán.
Thói quen này ảnh hưởng lớn đến tinh thần làm việc cũng như hiệu suất làm việc. Vì vậy, không nên để cảm hứng làm việc là lý do khiến bạn trì hoãn công việc cần phải làm. Thay vào đó, hãy ấn định những khung giờ cụ thể trong ngày để tập trung làm việc một cách hiệu quả.
Không kết nối các mối quan hệ
Làm công việc freelance không đồng nghĩa với việc bạn sẽ bị cô lập khỏi cơ hội xây dựng mối quan hệ với các đồng nghiệp hoặc người cố vấn. Mặc dù không có cơ hội trò chuyện trực tiếp trong môi trường doanh nghiệp hoặc công sở, bạn vẫn có thể kết nối với họ thông qua các nền tảng trực tuyến hoặc tham gia các hoạt động như workshop, hội thảo.
Việc hạn chế bản thân và giới hạn mối quan hệ chính là một sai lầm lớn mà những người làm freelance thiếu kinh nghiệm thường mắc phải. Đừng ngần ngại mở rộng và đa dạng hóa các mối quan hệ để có được nhiều cơ hội học hỏi và hợp tác trong tương lai.
Để khách hàng bắt nạt bạn
Dấu hiệu cảnh báo mà bạn cần chú ý là khi nhiều khách hàng cố gắng buộc bạn bắt đầu công việc trước khi các điều khoản thanh toán đã được thỏa thuận, hoặc họ đề xuất tăng phạm vi dự án sau khi bạn đã đồng ý một mức giá cụ thể. Điều này đòi hỏi bạn phải biết chắc chắn về những gì đã được thảo luận trước khi bắt đầu bất kỳ công việc nào.
Làm quá nhiều việc mà không có đội nhóm, bạn dễ dàng bị ngộp thở
Ôm đồm quá nhiều việc và ảo tưởng sức mạnh
Nhà vẽ tranh minh họa và thiết kế đồ họa Stina Jones đã thừa nhận rằng khi bắt đầu làm freelance, cô đã mắc sai lầm khi tưởng rằng phải cạnh tranh với các công ty quảng cáo lớn bằng cách cung cấp đầy đủ các dịch vụ sáng tạo.
Kết quả là, cô làm việc quá sức với một bộ Portfolio không nổi bật trong bất kỳ lĩnh vực cụ thể nào. Sau khi quyết định tập trung vào thế mạnh và sở thích của mình, cô nhận được phản hồi tích cực hơn từ mọi người và dễ dàng hơn trong việc thu hút công việc mới.
Bỏ qua hợp đồng
Thỏa thuận bằng lời có thể hiệu quả, nhưng tốt hơn hết là bạn nên có một thỏa thuận bằng văn bản với khách hàng.
Mặc dù có một hợp đồng sẽ không nhất thiết giúp bạn thu lại tiền nếu họ không thanh toán, bởi vì rất khó để một cá nhân buộc một công ty phải trả tiền.
Phí pháp lý thường đắt hơn số tiền bạn hy vọng sẽ hoàn lại. Trên thực tế, hợp đồng tồn tại để xác định kỳ vọng của cả hai bên, giữ cho những người trung thực luôn uy tín và đảm bảo rằng không có bất ngờ nào xảy ra trong quá trình hợp tác.
Không xây dựng đội nhóm
Làm việc độc lập là một trong những kỹ năng quan trọng và được đánh giá cao đối với người làm freelance. Tuy nhiên, với yêu cầu về chuyên môn ngày càng cao và tiêu chuẩn đặt ra ngày càng cạnh tranh, việc tìm kiếm đội nhóm trở thành một cách thức làm việc thú vị và cần thiết.
Nên xem: Vì sao ngày càng nhiều bạn trẻ bỏ văn phòng làm freelancer, lao động chân tay?
Bạn sẽ rất khó hoàn thành một dự án có chất lượng nếu không chia nhỏ và phân bổ công việc đúng mức độ cho từng thành viên trong nhóm. Đây là lý do mà các nhóm freelancer dần trở nên phổ biến, bởi khả năng linh hoạt và mức độ chuyên môn cao mà họ mang lại. Chính vì vậy, tư duy truyền thống về hình ảnh một freelancer làm tất cả các tác vụ sẽ khiến bạn khó đạt được sự tối ưu hóa trong công việc.
