Việc nuôi dạy con cái chưa bao giờ là điều dễ dàng đối với các bậc cha mẹ. Trong quá trình đồng hành cùng con, nhiều phụ huynh thường phản ứng theo bản năng hoặc thói quen khi đối mặt với những tình huống khó xử. Không ít lần, cha mẹ tự hỏi liệu cách hành xử của mình có thực sự đúng đắn hay chưa, và băn khoăn liệu điều đó có ảnh hưởng đến sự phát triển của con.
Nên xem: Con cái thừa hưởng trí thông minh từ bố hay mẹ?
Đôi khi, các bậc cha mẹ phải đối mặt với căng thẳng và áp lực trong quá trình nuôi dạy con hoặc trong việc nỗ lực hoàn thiện bản thân. Những trạng thái này có thể ảnh hưởng tiêu cực và tác động trực tiếp đến sự phát triển của trẻ. Vậy làm thế nào để trở thành một người cha, người mẹ tốt hơn? Những kỹ năng nào cần được trau dồi để đồng hành cùng con cái hiệu quả hơn?
Hãy cùng Cha mẹ yêu con khám phá 6 kỹ năng thiết yếu mà cha mẹ nên cải thiện trong bài viết dưới đây!
1. Lắng nghe trẻ
Ngày nay, nhiều bậc cha mẹ bận rộn đến mức không còn đủ thời gian để thực sự trò chuyện và lắng nghe những chia sẻ từ con. Thậm chí, có lúc cha mẹ còn vô tình phớt lờ những điều trẻ muốn nói. Tình trạng này lâu dần sẽ tạo ra khoảng cách giữa cha mẹ và con cái, khiến trẻ không còn muốn mở lòng hay tâm sự với ba mẹ về bất cứ vấn đề nào.
Việc lắng nghe con là vô cùng quan trọng bởi nó giúp trẻ cảm nhận được sự tôn trọng, được yêu thương và cho phép trẻ được thể hiện chính mình. Để nâng cao kỹ năng lắng nghe, phụ huynh có thể áp dụng những cách sau:
-
Tạo một khoảng thời gian cố định, không bị gián đoạn bởi việc nhà, thiết bị điện tử hay công việc, để trò chuyện cùng con.
-
Lắng nghe thật sự, đồng thời đặt những câu hỏi mở để khai thác những mong muốn, nỗi sợ cũng như cảm xúc của trẻ.
-
Quan sát kỹ cử chỉ và ngôn ngữ cơ thể của con, duy trì giao tiếp bằng ánh mắt để thể hiện sự chú ý và quan tâm.
-
Để tạo sự gần gũi và đồng cảm, cha mẹ có thể nhẹ nhàng chạm vào cánh tay hoặc nắm lấy tay con trong lúc trò chuyện.
2. Tuân theo quy tắc của bạn
Để trở thành những người cha mẹ tốt, các bậc phụ huynh cần xây dựng những nguyên tắc cơ bản cùng giới hạn rõ ràng cho cả bản thân và con cái. Ví dụ như dành 30 phút mỗi tối để đọc truyện cùng con, cho trẻ đi ngủ trước 10 giờ tối hoặc chỉ cho phép sử dụng điện thoại trong vòng 30 phút mỗi ngày.
Nhiệm vụ của cha mẹ là giải thích rõ ràng cho trẻ hiểu lý do và ý nghĩa của những quy tắc này. Nếu trong quá trình thực hiện, cha mẹ vô tình sai sót hoặc mất bình tĩnh, hãy dũng cảm nhận lỗi, xin lỗi con và sửa đổi hành vi của mình.
Điều quan trọng khi duy trì những nguyên tắc này chính là sự kỷ luật nghiêm túc nhưng đồng thời cũng cần có sự linh hoạt, biết điều chỉnh phù hợp với từng hoàn cảnh.
Tùy theo sự phát triển của trẻ và các tình huống cụ thể, các quy tắc này có thể được thay đổi sao cho phù hợp. Để giúp trẻ nhớ và tuân thủ tốt hơn, cha mẹ cũng nên chuẩn bị những phần thưởng khi con thực hiện tốt cùng với hình phạt hợp lý khi vi phạm.
Nên xem: 4 cách dạy con thành đứa trẻ có tinh thần mạnh mẽ
3. Cha mẹ nên trở thành hình mẫu tốt cho con
Cha mẹ cần tránh làm những việc không tốt trước mặt con, bởi trẻ rất dễ bắt chước và học theo hành động của phụ huynh.
Vì vậy, hãy cố gắng thay đổi những thói quen xấu và xây dựng những thói quen tích cực như đọc sách, tập thể dục hay làm việc nhà. Những hành động này sẽ tạo ảnh hưởng tích cực lên trẻ, giúp con học hỏi và phát triển theo hướng đúng đắn.
Qua việc làm gương, cha mẹ đang dạy con cách sống tốt và trưởng thành một cách lành mạnh.
4. Kiểm soát cảm xúc
Khi cha mẹ mất bình tĩnh, tranh cãi hoặc lớn tiếng trước mặt con, trẻ có thể bị giật mình, cảm thấy sợ hãi hoặc lo lắng, đặc biệt là với những bé nhỏ. Hơn nữa, trẻ cũng sẽ học theo cách phản ứng này và coi đó là cách xử lý khi gặp khó khăn.
Thay vào đó, cha mẹ nên giữ bình tĩnh và tìm cách giải quyết mọi việc một cách nhẹ nhàng. Nếu không may mất kiểm soát và xảy ra tranh cãi, hãy dũng cảm xin lỗi con và chịu trách nhiệm về cảm xúc của mình. Điều này sẽ giúp trẻ hiểu được cách xử lý cảm xúc một cách tích cực và xây dựng sự tin tưởng trong gia đình.
5. Linh hoạt trong việc giải quyết tình huống
Khi cha mẹ đặt ra quá nhiều kỳ vọng và tiêu chuẩn trong việc nuôi dạy con, điều này không chỉ khiến bản thân họ cảm thấy áp lực mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến trẻ. Đặc biệt, những phụ huynh cầu toàn thường bị chi phối bởi những nhận xét và đánh giá từ người khác về cách mình nuôi dạy con.
Để vượt qua điều này, cha mẹ nên dành thời gian suy ngẫm và xem xét lại những kỳ vọng của bản thân. Học cách linh hoạt, sẵn sàng điều chỉnh và buông bỏ những điều không quá quan trọng sẽ giúp giảm bớt áp lực cho cả cha mẹ và con cái, tạo nên một môi trường nuôi dưỡng lành mạnh và nhẹ nhàng hơn.
6. Thể hiện tình yêu thương
Thể hiện tình yêu thương với con là điều mà hầu hết các bậc cha mẹ đều làm. Tuy nhiên, để thể hiện tình cảm một cách đúng đắn, cha mẹ có thể thực hiện những hành động sau:
-
Thể hiện tình yêu qua những cử chỉ nhẹ nhàng như nắm tay, vuốt tóc, hôn má hoặc ôm con.
-
Dành thời gian lắng nghe và đặt câu hỏi để hiểu hơn về suy nghĩ và thế giới quan của trẻ.
-
Cùng tham gia các hoạt động giúp phát triển kỹ năng cho trẻ như đạp xe, trồng cây, chơi cờ vua hay vẽ tranh.
-
Tìm hiểu sở thích của con để từ đó khuyến khích, động viên và tạo cơ hội tương tác hiệu quả.
Nên xem: 7 sai lầm dạy con cha mẹ dễ mắc phải, tác động tương lai của con
Trong quá trình cải thiện bản thân, cha mẹ không nên quá tự trách mình vì những sai lầm hay thất bại. Điều quan trọng là biết cách học hỏi và tiếp tục cố gắng, bởi không có ai là cha mẹ hoàn hảo.
