Trong quá trình nuôi dưỡng con cái, cha mẹ thường phải đối mặt với nhiều hành vi gây phiền toái từ phía trẻ. Thói quen “than thở kêu ca” chính là một trong những thách thức phổ biến mà họ có thể gặp phải.
Tham khảo thêm Ăn gì để bổ sung vitamin D cho trẻ tốt nhất.
Khi trẻ “than thở kêu khó” , cha mẹ cần quan sát và quan tâm con, từ đó tìm ra cách giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng và hiệu quả hơn.
1/Tìm hiểu lý do
Phụ huynh thường nghe thấy những lời phàn nàn như “Mẹ ơi trời quá nóng”, “Con không muốn đến nhà bà”, “Chán quá mẹ ơi” từ trẻ. Tuy nhiên, việc lắng nghe quá nhiều lời “than thở kêu khó” có thể làm mất kiên nhẫn của phụ huynh và dễ khiến họ trở nên nóng nảy.
Một số cha mẹ thường tỏ ra khó chịu và nói rằng: “Con đừng kêu ca nữa”. Tuy nhiên, thực tế, nhiều trường hợp, trẻ đơn giản chỉ muốn chia sẻ cảm xúc của mình với người lớn. Thay vì tức giận, cha mẹ có thể kiên nhẫn lắng nghe và thể hiện sự đồng cảm.
Khi cuộc sống trở nên căng thẳng, không ít phụ huynh cũng có thể “than thở kêu ca” trước mặt trẻ. Tuy nhiên, nhiều quan điểm cho rằng việc này có thể tạo áp lực cho trẻ và làm họ cảm thấy cuộc sống không tốt đẹp. Do đó, cha mẹ cần hạn chế chia sẻ với con về những khó khăn cá nhân, những điều không như ý, để trẻ không bị ảnh hưởng tâm lý và trở nên bi quan.
Tập trung vào những điều tích cực sẽ giúp tăng cường sức khỏe tâm thần của trẻ và giúp họ xây dựng các mối quan hệ xã hội tích cực hơn.
Bên cạnh đó, việc cha mẹ chia sẻ về những khó khăn cá nhân có thể khiến cho trẻ cảm thấy áp đặt và không còn đủ không gian để tận hưởng niềm vui. Sống trong môi trường như vậy, trẻ có thể mất đi sự năng động và tích cực.
Theo ông Lê Đặng Minh Nhật, một nhà nghiên cứu tâm lý giáo dục và CEO của Công ty Tiềm năng vô hạn UPO, nguyên nhân chính khiến trẻ thường xuyên “than thở kêu ca” là do mong muốn không được đáp ứng hoặc không như ý. Trong tình huống này, nếu cha mẹ cứ luôn nhường bước, trẻ có thể hiểu lầm rằng việc than phiền sẽ giúp họ đạt được mọi điều mình muốn, một thái độ không lành mạnh.
Bên cạnh đó, khi đói hoặc khát, trẻ thường thể hiện sự rên rỉ như một cách thông báo đến cha mẹ rằng họ cần được bổ sung dinh dưỡng. Thông thường, những biểu hiện này thường xuất hiện vào những khoảng thời gian nhất định như trước bữa trưa, giữa buổi chiều hoặc trước bữa tối.
Tình trạng “than thở kêu ca” ở trẻ cũng có thể do nhiều lý do khác như căng thẳng, sợ hãi, hoặc khi trẻ cảm thấy mệt mỏi. Ngay cả người lớn cũng thường gặp khó khăn trong việc xử lý tình huống và kiểm soát cảm xúc của mình, nên không tránh khỏi việc lên tiếng than vãn. Vì vậy, điều quan trọng là cha mẹ cần chú ý để nhanh chóng nhận biết vấn đề và mang lại sự thoải mái cho con.
Đôi khi, trẻ thường “than thở kêu ca”để thu hút sự chú ý từ cha mẹ và người lớn xung quanh. Nếu cha mẹ không nhận ra và đáp ứng kịp thời những nhu cầu của con, trẻ có thể thể hiện những hành vi mạnh mẽ hơn, thậm chí có tính thách thức. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa rằng đứa trẻ đó là khó bảo hoặc hư hỏng.
Theo các chuyên gia, nhiều phụ huynh thường rất bận rộn và không dành đủ thời gian quan tâm đến con cái. Điều này khiến trẻ thử nghiệm nhiều cách khác nhau để thu hút sự chú ý từ cha mẹ. Sau khi thấy những hành động này không được đáp ứng, trẻ thường bộc lộ những hành vi khó chịu. Thậm chí sau khi bị mắng, khiển trách, trẻ cũng có thể tiếp tục hành vi đó, bởi vì nó đã đạt được kết quả dù không tích cực.
Chia sẻ về cách xử lý khi trẻ “than thở kêu ca”, ông Minh Nhật cho biết, việc giải quyết tình trạng này có thể là một thách thức đối với các phụ huynh nếu không kiểm soát được cảm xúc của mình. Tuy nhiên, nếu biết cách hiểu tâm lý và áp dụng những phương pháp phù hợp, cha mẹ có thể giúp trẻ thay đổi thói quen này.
Trong tình huống như vậy, không nên phớt lờ con. Nhiều cuộc khảo sát đã chỉ ra rằng, hầu hết các phụ huynh thừa nhận rằng họ gặp khó khăn trong việc duy trì bình tĩnh mỗi khi con bắt đầu “than thở kêu ca”. Do đó, một số phụ huynh có thể chọn giả vờ không nghe thấy những lời phàn nàn của con. Tuy nhiên, đây không phải là cách tiếp cận tốt nhất.
2/Kiểm soát cảm xúc và suy nghĩ
Theo cô Trịnh Mai Chi, giáo viên tại Trường Mầm non Bông Mai 2 (Bắc Từ Liêm, Hà Nội), khi trẻ thường xuyên “than thở kêu ca”, phụ huynh không nên nhượng bộ. Việc lặp lại các hành vi này sẽ tạo ra thói quen xấu, khuyến khích con tiếp tục sử dụng cách này để đòi hỏi nhiều hơn ở những lần sau.
Tham khảo thêm: Các nhóm thực phẩm phát triển chiều cao cho trẻ
Ngoài ra, phụ huynh cần dạy con cách tự kiểm soát. Theo cô Mai Chi, không nên để cho trẻ phát triển tâm lý nạn nhân, luôn trách móc người khác và mọi tình huống xảy ra. Đồng thời, không nên quá nuông chiều con, vì điều này sẽ khiến trẻ quen với việc mọi nhu cầu của họ đều được đáp ứng mà không có sự tôn trọng đối với người lớn.
“Các phụ huynh cần giúp con học cách kiểm soát suy nghĩ và cảm xúc bằng cách sử dụng tư duy tích cực hoặc tìm kiếm các sự lựa chọn thay thế khác. Ví dụ, nếu trẻ muốn đi biển chơi nhưng thời tiết không phù hợp, phụ huynh có thể giải thích rõ về nguy hiểm của sóng lớn, nước biển bẩn và khả năng mắc bệnh. Thay vì đi biển, có thể khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động trong nhà như xem phim, đọc sách…”, cô Mai Chi chia sẻ.
Khi con “than thở kêu ca”, cha mẹ cần đặc biệt quan sát và chú ý đến con. Điều này có thể giúp phụ huynh tìm ra cách giải quyết tình trạng than vãn của con một cách hiệu quả hơn. Sau đó, hãy khuyến khích trẻ chia sẻ mong muốn của mình. Mỗi khi con “than thở kêu ca”, cha mẹ nên nhẹ nhàng hỏi về điều con muốn và hiểu rõ những vấn đề đang gặp phải. Từ đó, cùng tìm cách giải quyết vấn đề thay vì để con tiếp tục than vãn mà một bên tức giận và quát mắng.
Một số phụ huynh thường có xu hướng đánh giá thấp năng lực của con vì họ nghĩ rằng, việc khen ngợi sẽ khiến trẻ trở nên tự phụ. Tuy nhiên, theo cô Chi, thực tế lại không như vậy. Một lời động viên có thể trở thành động lực để con cố gắng hơn.
Khi con dừng việc “than thở kêu ca”, hãy khen ngợi trẻ một cách tích cực như “Con làm tốt lắm, hãy kể cho mẹ nghe về vấn đề con gặp phải nhé!”. Việc khen ngợi sự nghe lời của con cùng với giọng nói bình thường để trả lời sẽ khiến trẻ cảm thấy vui vẻ hơn và giảm thiểu tình trạng “than thở kêu ca” trong tương lai. Đồng thời, cha mẹ hãy tập trung vào những hành vi tích cực, khen ngợi con mỗi khi trẻ yêu cầu điều gì đó mà không “than thở kêu ca”. Phương pháp này sẽ từ từ đưa trẻ vào một khuôn khổ của sự kỷ luật và nếp sống có trách nhiệm.
Một yếu tố quan trọng khác là dành thời gian chất lượng cùng con. Sự quan tâm và tham gia tích cực của phụ huynh không chỉ tạo động lực mạnh mẽ mà còn giúp trẻ phát triển tinh thần và tâm hồn.
Mỗi ngày, cha mẹ nên dành ít nhất từ 10 đến 30 phút để chơi cùng con. Có thể tham gia các hoạt động mà con yêu thích như chơi bóng, đi xe đạp, trồng cây hoặc đọc sách. Quan trọng nhất là tạo ra những khoảnh khắc vui vẻ và đầy ý nghĩa trong thời gian đó.
Dù thời gian không nhiều nhưng sẽ đủ để con cảm nhận được tình cảm và sự quan tâm của cha mẹ, đồng thời tạo sự gắn kết và hỗ trợ phát triển cho con. Đây cũng là cơ hội tuyệt vời để cha mẹ truyền đạt kiến thức, giá trị và kỹ năng sống quan trọng cho con.
Đồng thời, từ khi con còn nhỏ, việc thiết lập những quy tắc rõ ràng cũng là một phương pháp hiệu quả để rèn luyện thói quen tích cực cho trẻ. Khi trẻ gặp vấn đề hoặc muốn thể hiện ý kiến, quy tắc này sẽ giúp con học cách giao tiếp một cách lịch sự và nhẹ nhàng.
Tham khảo thêm: Các nhóm thực phẩm phát triển chiều cao cho trẻ
“Theo cô Mai Chi, việc giáo dục trẻ cũng có thể giải quyết tình trạng “than thở kêu ca” bằng cách trang bị cho con những kỹ năng quan trọng để xử lý vấn đề và kiểm soát cảm xúc mỗi khi gặp khó khăn thay vì thể hiện bằng cách kêu ca. Trẻ cần được học về cách giao tiếp hiệu quả, kỹ năng đàm phán và cách xử lý các tình huống khó khăn thông thường. Bằng việc dần dần trao quyền và tạo điều kiện cho trẻ tự giải quyết các vấn đề cá nhân, cha mẹ sẽ giúp con phát triển khả năng tự lập và sáng tạo hơn trong cuộc sống hàng ngày.”
