Chỉ số AQ ở trẻ nhỏ đóng vai trò rất quan trọng trong cuộc sống của mỗi người. Rèn luyện AQ cho trẻ từ nhỏ sẽ giúp trẻ tự tin, kiên cường và thành công hơn trong cuộc sống.
1/ Chỉ số AQ là gì?
George Smith Patton (một vị tướng nổi tiếng của Mỹ) từng nói: “Thước đo thành công của một người không phải là độ cao mà họ đạt được, mà là khả năng phục hồi khi họ rơi xuống đáy”.
Khi gặp nghịch cảnh và thử thách, chính chỉ số AQ quyết định xem một người có thể đứng lên tiếp tục hay lùi bước. Do đó, ngày nay, nhiều bậc cha mẹ đã bắt đầu chú trọng vào việc rèn luyện AQ cho con mình.
Tham khảo thêm: Xem người Mỹ dạy học sinh qua chuyện “Cô bé lọ lem” như thế nào.
Thực tế cho thấy, trẻ em hiện nay dường như trở nên yếu đuối và dễ tổn thương hơn. Thua game thì tức giận, cha mẹ nói vài câu thì giận dỗi bỏ nhà đi, áp lực học tập khiến các em nghĩ đến việc tự tử… Những tình huống này đang xảy ra ngày càng nhiều.
Tại sao trẻ em ngày nay lại dễ tổn thương và nhạy cảm đến vậy? Nguyên nhân có thể nằm ở chỉ số AQ – khả năng vượt qua nghịch cảnh.
AQ (Adversity Quotient), hay còn gọi là chỉ số vượt qua khó khăn, đo lường mức độ phản ứng của một người khi đối mặt với nghịch cảnh, tức là khả năng ứng phó với thất bại và vượt qua thử thách.
Khái niệm này được Paul Stoltz, một nhà huấn luyện nghề nghiệp người Mỹ, đưa ra lần đầu tiên.
Trong cuốn sách của mình, ông viết rằng phần lớn cuộc đời của một người là trải nghiệm trong nghịch cảnh. Những nghịch cảnh này không nhất thiết phải là những tổn thương lớn như thất nghiệp, bệnh tật hay cái chết, mà có thể là những thất bại nhỏ xảy ra thường xuyên trong cuộc sống.
Có người vì một cú sốc mà trở nên chán nản, tự giam mình và để tâm hồn ngập tràn bóng tối. Ngược lại, có những người dù gặp bao nhiêu lần thất bại vẫn có thể bật dậy như một chiếc lò xo, vượt qua mọi sóng gió.
2/ Rốt cuộc chỉ số AQ quan trọng đến mức nào?
Khi Messi 11 tuổi, anh được phát hiện thiếu hụt hormone tăng trưởng, điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển xương và chiều cao của anh. Đối với Messi, người mơ ước trở thành cầu thủ bóng đá, tình trạng này dường như “tuyên án tử hình” cho giấc mơ của mình.
Mặc dù vậy, Messi vẫn kiên trì luyện tập và rèn luyện thể lực. Tuy nhiên, sau một năm, không có câu lạc bộ nào sẵn sàng đón nhận anh. Cuối cùng, anh quyết định đầu hàng số phận và ngừng tập luyện. Cha của Messi đã khuyên: “Cuộc sống là một trận đấu; chỉ khi vượt qua những rào cản mà đối thủ đặt ra, con mới có thể tiến đến khung thành. Số phận nằm trong tay con.” Kết quả, Messi đã chứng minh khả năng của mình bằng đôi chân tài hoa.
Messi chia sẻ: “Đừng nghĩ rằng tôi có thể tạo ra phép màu, nhưng hãy tin rằng tôi không sợ nghịch cảnh!”.
AQ không chỉ là công cụ đo lường khả năng chịu đựng áp lực mà còn là một triết lý sống và lối sống có thể học hỏi và áp dụng, giúp mọi người vượt qua nghịch cảnh, đứng dậy và tiếp tục học hỏi.
Tham khảo thêm: Trẻ có IQ và EQ cao thường có 4 “sở thích” này – cha mẹ yêu con
3/ Tầm quan trọng của AQ
Nhậm Chính Phi, nhà sáng lập Huawei, từng trải qua một giai đoạn khó khăn mà ít người biết đến. Trong thời gian làm việc tại một công ty, ông bị lừa 2 triệu nhân dân tệ do một quyết định sai lầm, không chỉ bị sa thải mà còn phải gánh vác khoản nợ khổng lồ.
Trước khoản nợ lớn như vậy, nhiều người có thể đã gục ngã, nhưng Nhậm Chính Phi đã tự chịu trách nhiệm cho sai lầm của mình. Ông tiết kiệm chi tiêu để đảm bảo cuộc sống bình thường cho gia đình, đồng thời nỗ lực hết mình. Với số vốn ban đầu chỉ 20.000 nhân dân tệ, ông đã thành lập công ty Huawei và tạo nên một “cuộc lật ngược ngoạn mục”.
Khi đó, Nhậm Chính Phi đã ngoài 40 tuổi, nhưng ông chưa bao giờ trốn tránh trách nhiệm hay từ bỏ. Chính thái độ kiên cường của ông trước nghịch cảnh đã góp phần tạo nên thương hiệu Huawei nổi tiếng toàn cầu ngày nay.
Trong hội nghị nhân viên kỷ niệm 20 năm thành lập Huawei, ông chia sẻ: “Vấp ngã không đáng sợ; điều đáng sợ là không thể đứng dậy. Nghịch cảnh là điều rèn luyện và hoàn thiện con người tốt nhất. Chỉ khi không ngừng vượt qua nghịch cảnh, bạn mới có thể tiến gần hơn đến thành công.”
Nếu một đứa trẻ chỉ có thể chấp nhận niềm vui mà không thể chịu đựng bất kỳ đau khổ nào trong quá trình trưởng thành, đó là một vấn đề nghiêm trọng.
Chỉ số AQ mạnh mẽ có thể biến mọi nghịch cảnh thành một món quà của số phận, giúp trẻ không ngừng hoàn thiện và trưởng thành trong suốt hành trình lớn lên.
Tham khảo thêm: 4 cách dạy con thành đứa trẻ có tinh thần mạnh mẽ
4/ Cách rèn luyện chỉ số AQ cho trẻ, dạy con chấp nhận thất bại, vượt qua nghịch cảnh
Dạy trẻ về khái niệm thắng thua
Khi trẻ làm đổ các khối xếp hình, thua trong trò chơi hoặc không muốn người lớn thắng trong các trò chơi đối kháng, điều đó cho thấy trẻ chưa hình thành quan niệm đúng về thắng thua, hoặc có thể do người lớn luôn nhường nhịn trẻ. Cha mẹ cần giải thích cho trẻ rằng thắng thua là điều bình thường trong cuộc sống. Quan trọng là không nên sợ thất bại mà hãy coi đó là cơ hội để học hỏi và trưởng thành.
Giúp trẻ tự tin hơn
Cha mẹ cần điều chỉnh tâm lý của mình, bình tĩnh đối diện với những thành công và thất bại của trẻ. Hãy giúp trẻ hình thành tâm lý vững vàng, không quá chú trọng vào đánh giá của người khác. Dạy trẻ rằng thành công luôn đi kèm với thất bại là điều không thể tránh khỏi trong cuộc sống; đừng vì vài lần vấp ngã mà đánh mất niềm tin vào bản thân.
Tạo cơ hội cho trẻ trải nghiệm
Cha mẹ không nên bao bọc trẻ quá mức mà hãy tạo điều kiện cho trẻ tự do khám phá và trải nghiệm. Nhà văn Pháp Romain Rolland từng nói: “Cuộc sống cần có những sai lầm, vì sai lầm là cách tích lũy kinh nghiệm.” Những trải nghiệm như tự đi chợ, nấu ăn hay giặt giũ là cơ hội tuyệt vời để trẻ học hỏi và trưởng thành. Quan trọng là cha mẹ hãy kiên nhẫn bên cạnh con cái, hỗ trợ và động viên trẻ trong suốt quá trình này.
Làm chỗ dựa vững chắc cho trẻ
Khi trẻ gặp thất bại, chúng thường cảm thấy buồn bã, thất vọng và thậm chí tức giận. Đặc biệt, đối với những trẻ nhạy cảm hoặc trong giai đoạn dậy thì, những cảm xúc tiêu cực này có thể ảnh hưởng đến tâm lý và hành vi của chúng. Lúc này, cha mẹ cần trở thành điểm tựa vững chắc cho con. Hãy lắng nghe, chia sẻ và cho trẻ thấy rằng cha mẹ luôn bên cạnh, sẵn sàng giúp đỡ chúng vượt qua khó khăn. Khi biết mình luôn có sự đồng hành của cha mẹ, trẻ sẽ cảm thấy tự tin hơn và sẵn sàng đối mặt với những thử thách phía trước.
Tham khảo thêm: 3 điều cha mẹ cần làm để con trẻ phát triển EQ. – cha mẹ yêu con
Kết luận
Ngoài chỉ số IQ (trí thông minh) và EQ (trí tuệ cảm xúc), còn có một chỉ số khác cũng quan trọng không kém, đó là chỉ số AQ. Nếu con bạn có tâm hồn nhạy cảm, dễ bị tổn thương, việc rèn luyện chỉ số AQ từ sớm là rất cần thiết.
