Trong quá trình giáo dục con cái, việc áp dụng phương pháp dạy con không dùng đòn roi đang trở nên ngày càng phổ biến. Thay vì dựa vào áp đặt và sự đe dọa, phương pháp này tập trung vào việc xây dựng một môi trường giáo dục tích cực, nơi mà sự tôn trọng, sự lắng nghe và sự thấu hiểu đều được ưu tiên hàng đầu. Dạy con không dùng đòn roi không chỉ giúp trẻ phát triển toàn diện mà còn tạo nên một cộng đồng gia đình ấm áp và đầy yêu thương.
Tham khảo các cuốn sách dạy con Tại Đây
1 Tại sao cha mẹ thường dùng roi
Một số phụ huynh cho rằng việc sử dụng đòn roi là biện pháp hiệu quả nhất để kiểm soát hành vi của trẻ và nhanh chóng chấm dứt những thói quen xấu. Tuy nhiên, áp dụng phương pháp này có thể dẫn đến những hậu quả tâm lý nghiêm trọng cho trẻ trong tương lai. Các phụ huynh đôi khi cảm thấy áp lực từ công việc và vô thức lặp lại các hành động nổi giận mà không chú ý đến tác động của chúng lên con cái. Dù cho nguyên nhân nào đi chăng nữa, việc sử dụng đòn roi không phải là phương pháp giáo dục hiệu quả và không được khuyến khích.
Nên xem: Bí quyết dạy con làm việc nhà hiệu quả và những điều nên tránh.
2 Tạo con trẻ không nghe lời.
Bạn có bao giờ tự hỏi tại sao trẻ thường không nghe lời không? Hãy cùng nhau điểm qua một số lý do phổ biến như sau:
- Trẻ không thực sự nghe thấy những gì bạn nói, có thể do họ đang mải mê hoặc bị phân tâm bởi những yếu tố khác trong môi trường xung quanh.
- Trẻ có thể không hiểu được những gì bạn đang muốn truyền đạt, có thể do lời nói của bạn quá phức tạp hoặc không phù hợp với trình độ phát triển ngôn ngữ của trẻ.
- Trẻ bị ép buộc phải làm những việc mà họ không thích, điều này có thể khiến họ cảm thấy bất mãn và không muốn nghe lời.
- Trẻ có thể mắc các vấn đề sức khỏe, như đau đầu, đau bụng, hoặc cảm cúm, làm cho họ cảm thấy không thoải mái và khó chịu, từ đó ảnh hưởng đến việc nghe lời của họ
3 Đòn roi và ảnh hưởng tiêu cực
Dạy con bằng đòn roi là một biện pháp có ảnh hưởng lớn đến tâm lý phát triển của trẻ. Không chỉ gây ra đau đớn về thể xác mà còn có thể tạo ra những hậu quả tiêu cực cho sự phát triển tâm lý và hành vi của trẻ. Việc sử dụng đòn roi có thể dẫn đến tình trạng sợ hãi, lo lắng, cảm giác bất an ở trẻ, đồng thời có thể gây ra các vấn đề về hành vi xã hội và giao tiếp.
Theo nghiên cứu của trường Đại học Tulane tại Mỹ, những trẻ thường xuyên bị đánh đòn từ lúc 3 tuổi sẽ có hành vi gây rối nhiều hơn so với trẻ bình thường. Các trẻ này thường có xu hướng bắt chước các hành vi bạo lực, dẫn đến trạng thái cảm xúc không ổn định. Đặc biệt, họ dễ trở nên tự ti, trầm cảm, và thậm chí hiếu chiến với người khác. Điều này chỉ ra rằng việc sử dụng đòn roi có thể có những hậu quả nghiêm trọng đối với sự phát triển và tinh thần của trẻ.
4 Bí quyết dạy con không đòn roi
Theo chia sẻ của bà mẹ trẻ Trương Ngọc Dư Tâm, hiện đang sinh sống tại Sài Gòn, cô đã gặp phải những thách thức với việc nuôi dạy con trẻ. Con của cô không ngoan, luôn bướng và thường xuyên phản ứng bằng việc la hét khi gặp khó khăn. Sau nhiều phương pháp thử nghiệm như hít thở hoặc im lặng để kiềm chế cảm xúc, nhưng không đem lại kết quả như mong đợi, cô nhận ra rằng sự ổn định tâm lý của bố mẹ là yếu tố quan trọng trong quá trình dạy con.
Giai đoạn 1: Chữa lành cảm xúc
Khi cảm thấy nóng giận và muốn la mắng con trẻ, bố mẹ cần bình tĩnh và kiểm soát cảm xúc của mình. Họ nên dành thời gian để suy nghĩ sâu hơn về hành động của trẻ trong tình huống đó.
Giai đoạn 2: Quan sát con trẻ
Khi bạn dành thời gian quan sát và hiểu rõ những điều mà con trẻ muốn, bạn sẽ cảm thấy thoải mái hơn và từ từ trở thành người “bạn” thân thiết với con. Bằng cách dành thời gian để lắng nghe và trò chuyện cùng con, bạn tạo ra một cơ hội cho con trở nên chủ động hơn trong việc thể hiện mong muốn của mình.
Giai đoạn 3: Thay đổi cách diễn đạt
Giao tiếp đóng vai trò quan trọng trong việc nuôi dạy con trẻ. Sự lựa chọn của từ ngữ và cách diễn đạt có thể tạo ra ảnh hưởng lớn đến sự hiểu biết của trẻ. Thay vì chỉ nói “Không được vứt đồ chơi lung tung”, bạn có thể hướng dẫn con bằng cách nói: “Con nên đặt đồ chơi vào thùng để phòng gọn gàng nhé.” Sử dụng cụm từ “không được” hoặc “không nên” có thể làm mất đi sự rõ ràng và tăng cường thông tin. Bằng cách đưa ra hướng dẫn cụ thể, trẻ sẽ dễ dàng hiểu và thực hiện hơn.
Giai đoạn 4: Kiểm soát và thấu hiểu cảm xúc
Khi bạn có khả năng kiểm soát cảm xúc của mình, việc giao tiếp với trẻ trở nên dễ dàng hơn. Bạn sẽ trở thành một tấm gương mẫu mực cho con bạn học theo. Điều này không chỉ giúp trẻ phát triển một cách tích cực về tâm lý mà còn tạo ra những hành động đáng khen ngợi.
10 cách dạy con không đòn roi được áp dụng
Cách dạy con không sử dụng đòn roi đã được nhận biết và ngày càng nhiều phụ huynh áp dụng trong quá trình giáo dục trẻ. Phương pháp này không chỉ tôn trọng tinh thần và thể xác của trẻ mà còn không bạo lực. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là phụ huynh sẽ nuông chiều hoặc làm theo ý của trẻ, gây ra hậu quả tiêu cực cho con.
Việc áp dụng cách dạy con không sử dụng đòn roi giúp trẻ phát triển về mặt tâm lý, tạo nền tảng tốt cho cuộc sống của chúng sau này. Dưới đây là 10+ cách dạy con hiệu quả mà không cần dùng đến đòn roi: [Tiếp theo là một danh sách các cách dạy con không sử dụng đòn roi.
Kiểm soát bản thân khi dạy trẻ:
Một trong những lý do khiến cha mẹ áp dụng đòn roi với trẻ không nghe lời là không kiểm soát được bản thân. Khi trẻ phạm lỗi hoặc ương ngạnh, nhiều phụ huynh trở nên cáu kỉnh, bực tức và thường quát mắng, đe dọa hoặc thậm chí đánh đòn trẻ.
Để áp dụng phương pháp dạy con không dùng đòn roi, trước hết chúng ta cần kiểm soát được những cơn nóng giận. Đồng thời, rèn luyện sự kiên nhẫn và sự thấu hiểu đối với trẻ để tìm ra cách giáo dục phù hợp. Hãy nhớ rằng thái độ và hành động của người lớn là tấm gương ảnh hưởng lớn đến thái độ và hành vi của con. Cha mẹ nên thể hiện sự nhẹ nhàng, biết lắng nghe và kiểm soát tốt cảm xúc để trẻ có thể học hỏi từ chúng ta.
Lắng nghe, tôn trọng và đồng cảm với con:
Trẻ nhỏ có suy nghĩ và hành động khác biệt so với người lớn, vì vậy cha mẹ không nên ép buộc cách hành xử của mình lên trẻ. Đồng cảm và lắng nghe để trao đổi, hiểu và đồng hành cùng con mới là giải pháp giúp trẻ trở nên ngoan ngoãn, không còn ương ướng.
Khi chúng ta hiểu biết con, cả cha mẹ và con đều cảm thấy thoải mái, gắn kết và dễ dàng chia sẻ những khúc mắc trong cuộc sống. Lắng nghe, tôn trọng và đồng cảm với trẻ là phương pháp dạy con hiệu quả, đồng thời củng cố mối quan hệ và tình cảm trong gia đình.
Linh hoạt theo hoàn cảnh
Trên thực tế, không có quy định cụ thể hoặc nguyên tắc cứng nhắc nào trong việc áp dụng phương pháp dạy trẻ không đòn roi. Khi áp dụng, cha mẹ cần sự khéo léo, linh hoạt để phù hợp với tính cách riêng của trẻ.
Hãy chia sẻ và làm gương để trẻ hiểu rằng họ cần phải chịu trách nhiệm với những việc mình gây ra. Thậm chí, hỗ trợ, giúp đỡ và đồng hành cùng trẻ để xử lý tình huống đó. Chúng ta nên tránh sử dụng các câu mệnh lệnh khiến trẻ cảm thấy bị ép buộc. Mặc dù cùng một yêu cầu, nhưng cách nói khác nhau trong từng hoàn cảnh sẽ khiến trẻ cảm thấy vui vẻ, thoải mái và tự chủ hơn là tạo áp lực cho con.
Nghiêm túc thực hiện những gì đã nói
Người lớn luôn là tấm gương để trẻ học hỏi, vì vậy chúng ta cần nghiêm túc thực hiện những điều đã nói. Cha mẹ không nên quên những lời đã hứa với con, những quy định đã thiết lập cho con khi con phạm lỗi cần được thực hiện.
Việc không thực hiện những điều đã nói dễ khiến con không còn e ngại với những hành động sai của mình và tiếp tục mắc lỗi. Việc cha mẹ không thực hiện lời hứa cũng khiến trẻ cảm thấy không cần nhớ hay thực hiện theo những điều mình đã cam kết.
Phân biệt rõ thưởng phạt
Thưởng và phạt đều là biện pháp cần thiết để trẻ nhận biết rõ ràng những hành động đúng và sai. Do đó, phụ huynh cần hỗ trợ con phân biệt rõ những điều này.
Khi con thể hiện hành động tích cực, không ngần ngại lời khen ngợi, động viên và công nhận để khích lệ trẻ tiếp tục phát triển.
Ngược lại, khi trẻ vi phạm, cần áp dụng các biện pháp kỷ luật phù hợp theo từng mức độ để trẻ nhận thức và tránh lặp lại. Phụ huynh có thể khuyến khích con tự nhận biết sai lầm và tự chịu trách nhiệm về hành vi của mình để giúp trẻ rèn luyện và phát triển.
Có quy định rõ ràng
Thiết lập quy định rõ ràng cho trẻ là cách dạy con áp dụng với những trẻ đã có nhận thức về hành động của mình. Quy định sẽ giúp trẻ nhớ việc được làm và những hành động không được làm.
Khi những quy tắc đã đưa ra không còn hiệu quả, phụ huynh có thể thay đổi. Cha mẹ nên linh hoạt thay đổi các quy định dựa trên quá trình phát triển của trẻ. Với những thay đổi về quy định, chúng ta nên phân tích, giới thiệu rõ ràng với trẻ để con hiểu và tuân thủ.
Bỏ qua những thứ quá nhỏ nhặt
Dù quan trọng là rèn luyện con tránh sai lầm, nhưng quá nhiều lần khiển trách về những lỗi nhỏ cũng có thể gây áp lực và căng thẳng cho con. Trong tình huống con mắc phải nhiều lỗi, cha mẹ cần nhẹ nhàng bỏ qua những lỗi nhỏ.
Điều này giúp con cảm thấy thoải mái hơn và không sợ bị trách phạt mỗi khi mắc lỗi. Sự nhẹ nhàng từ phía cha mẹ sẽ khiến con thay đổi dần dần, và những thói quen xấu sẽ dần biến mất theo thời gian.
Thể hiện yêu thương con khi có thể
Việc duy trì mối kết nối yêu thương với con hàng ngày là điều mà cha mẹ không nên quên. Luôn lắng nghe và chia sẻ với con những điều tận tâm để hiểu và thông cảm với con. Đồng thời, xây dựng niềm tin vào con, giúp con dễ dàng hợp tác và tuân thủ lời cha mẹ.
Mối kết nối yêu thương này là cầu nối giúp con cảm nhận tình yêu thương từ gia đình. Điều này giúp con cảm thấy an lành, hạnh phúc, từ đó, con dễ dàng thay đổi cách cư xử và biết yêu thương, trân trọng những người xung quanh hơn.
Giúp con tìm ra lỗi sai của mình.
Đối với nhiều cha mẹ, thường họ không cho con thời gian để tự tìm ra lỗi sai, mà ngay lập tức đưa ra kết luận rằng con đã sai và thi hành kỷ luật. Trong nhiều trường hợp, trẻ chưa biết mình đã làm sai điều gì, do đó khi bị phạt, con không chấp nhận, cảm thấy bị oan uổng và tức giận.
Do đó, mỗi khi trẻ phạm lỗi, cha mẹ nên dành thời gian cho con khoảng thời gian vừa đủ (tầm 5-10 phút) để tự suy ngẫm và nhận ra sai lầm của mình. Cần chú ý để trẻ có không gian yên tĩnh để suy nghĩ và luôn quan sát trẻ để tránh tình huống con cảm thấy bị cô lập khi phải phạt. Việc tạo điều kiện để trẻ tự nhận lỗi cũng là cách giúp con phát triển khả năng tư duy và tự đánh giá vấn đề.
Để con tự nhận lỗi
Một số cha mẹ hiểu lầm rằng phạt trẻ có nghĩa là sử dụng đòn roi hoặc bạo lực để làm cho con đau đớn và nhớ kỹ, với hy vọng rằng lần sau sẽ không mắc phải lỗi tương tự. Tuy nhiên, việc dạy con không sử dụng đòn roi không có nghĩa là không áp dụng bất kỳ hình phạt nào khi trẻ phạm lỗi. Chúng ta có thể thực hiện các biện pháp phạt không sử dụng đòn roi nhưng vẫn mang tính răn đe như: tước quyền chơi đồ chơi hoặc xem chương trình yêu thích, buộc trẻ đứng ở góc phòng…
Ngoài ra, việc để trẻ tự chọn hình phạt khi phạm lỗi cũng mang lại hiệu quả giáo dục tốt. Khi trẻ được tự do lựa chọn, họ không cảm thấy cha mẹ đang gây áp lực. Trẻ cũng sẽ nhận biết rõ hành động sai lầm để lần sau không tái phạm hoặc không phải chịu phạt nữa.
Hãy để con tự lập
Dù trẻ ở độ tuổi nào, việc rèn luyện cho con khả năng tự lập là vô cùng quan trọng. Với trẻ nhỏ, hãy bắt đầu bằng việc dạy con tự vệ sinh cá nhân, tự chăm sóc bản thân. Khi con lớn hơn, hãy để trẻ chia sẻ với người lớn các công việc đơn giản trong gia đình mà con có thể làm được. Tự lập sẽ giúp trẻ tự chủ trong cuộc sống, phát triển khả năng tự vượt qua thử thách mà không phụ thuộc vào sự giúp đỡ của cha mẹ.
Ngoài ra, cha mẹ có thể tham khảo triết lý giáo dục hiện đại của Sakura Montessori với nguyên tắc “tôn trọng trẻ” làm trọng tâm và không sử dụng đòn roi,… để tạo ra môi trường học tập thoải mái và tích cực nhất cho các bé!
Nên xem: 3 cách tạo sự gần gũi con, con luôn kính trọng và yêu thương bố mẹ.
Trong việc dạy con , việc áp dụng các phương pháp giáo dục không dùng đến đòn roi không chỉ giúp xây dựng mối quan hệ gần gũi, tin tưởng giữa cha mẹ và con mà còn phát triển tốt cho sự tự lập và tự tin của trẻ. Bằng cách dạy con không dùng đòn roi chúng ta đang góp phần xây dựng một tương lai tươi sáng cho thế hệ trẻ, nơi mà tình yêu và sự hiểu biết luôn là hành trang quan trọng nhất.
Tham khảo và đặt mua sách ” dạy con không đòn roi “
Tham khảo các cuốn sách dạy con Tại Đây
